Pogranicze, nierozłącznie związaną z nim zmiana, doświadczenie zetknięcia z odmiennością, ale i trwanie, adaptacja i przemiana. To wiodące tematy podczas X Konferencji Komitetu Badań na Migracjami (KBnM) PAN, która odbędzie się we wrześniu na Uniwersytecie Gdańskim oraz w Muzeum Emigracji w Gdyni.

Organizatorami trzydniowej konferencji, zaplanowanej na 16-18 września 2021 są: KBnM PAN, Wydział Historyczny UG, Muzeum Emigracji w Gdyni oraz International Border Studies Center, UG. Patronat Honorowy nad konferencją objęli: prof. dr hab. Piotr Stepnowski, Rektor UG, Aleksandra Dulkiewicz, Prezydent Miasta Gdańska oraz Mieczysław Struk, Marszałek Województwa Pomorskiego.

Każda z dotychczasowych konferencji KBnM PAN była organizowana w innym ośrodku akademickim w Polsce.- Cykliczna konferencja KBnM PAN jest największym wydarzeniem naukowym dotyczącym problematyki migracji, które integruje rozproszone środowisko polskich badaczy migracji reprezentujących różne dyscypliny nauki i jednocześnie przyczynia się do upowszechniania ich osiągnięć naukowych – podkreśla dr hab. Anna Mazurkiewicz, prof. UG z Wydziału Historycznego UG, Przewodnicząca Komitetu Organizacyjnego Konferencji.  

Tematem wiodącym w 2021 roku w obszarze badań nad migracjami będzie dyskusja nad szeroko rozumianym pograniczem. Trójmiasto stanowi ważny ośrodek w badaniach nad migracjami – mówi dr hab. Anna Mazurkiewicz, prof. UG. Wydział Historyczny UG od lat blisko współpracuje z Muzeum Emigracji, od 2012 roku niemal corocznie współorganizując międzynarodowe konferencje naukowe. W 2021 na UG powstało Międzynarodowe Centrum Studiów nad Granicami, International Border Studies Center, którego członkowie zainspirowali tematykę konferencji i nawiązali bliską współpracę z KBnM PAN.

W kontekście tematu konferencji, warto oczywiście podkreślić obszerny dorobek naukowy w zakresie wielodyscyplinarnych badań dot. Gdańska i regionu. W tym w ujęciu międzynarodowym związanym portowym i granicznym charakterem miasta, z jego zmieniającą się przynależnością państwową, procesami migracyjnymi, relacjami na pograniczu także w ujęciu lokalnym (np. Kaszubi, Kociewiacy i Borowiacy). Dodajmy, że od kilku lat na UG prowadzone są badania, które znacznie poszerzają zakres interpretacji pogranicza, np. cyklicznie organizowane Border Seminar, czy Pracownię Badań and Narracjami Pamięci Pogranicza UG.

Jak informują organizatorzy, na program konferencji składają się zarówno 43 interdyscyplinarne sesje naukowe (ponad 170 referentów), jak i warsztaty dedykowane doktorantom i studentom podejmującym w swoich pracach zagadnienia związane z migracjami.

Wśród wątków tematycznych, które zostaną poruszone na tegorocznej konferencji wymienić należy: gospodarcze, strukturalne, prawne i kulturowe aspekty zmian demograficznych wywołanych migracjami, stereotypy migracyjne na terenach pogranicza, wieloetniczność, pamięć, doświadczenie odmienności, zagadnienia obejmujące integrację cudzoziemców, migracje wewnętrzne, przedstawienie pogranicza, zmiany i migracji w literaturze, sztuce, teatrze.

Wśród aktualnych zagadnień poruszanych w czasie obrad znajdą się sesje dotyczące polityki imigracyjnej UE, migracji w czasie pandemii, sytuacji dzieci migrantów, ale także praktyk i zasobów językowych migrantów, przyrodniczych aspektów migracji czy migrantów świecie instytucji, roli państwa w badaniach nad migracjami, czy dziejów miast w ujęciu pogranicza (ośrodki miejskie jako centra wielokulturowości).

Ważne miejsce w czasie obrad zajmą nowe ujęcia teoretyczne i wyzwania w badaniach nad migracjami, prezentacje metodologii badań nad pograniczem i zachodzącymi tam przemianami, a także zmiany w metodologii badań nad migracjami w XXI wieku. Dwa spośród paneli dyskusyjnych dotyczyć będą najnowszych publikacji dotyczących pogranicza – w ujęciu historycznym oraz psychologicznym.

Warsztaty i obrady

16 września 2021 (czwartek) Muzeum Emigracji w Gdyni: warsztaty przygotowane przez członków KBnM PAN – prof. Joannę Wojdon i prof. Dariusza Stolę, jak i pracowników Muzeum Emigracji – Łukasza Podlaszewskiego i dr. Rafała Raczyńskiego.  Będą połączone ze zwiedzaniem wystawy czasowej: KLIMAKS. (Program warsztatów i informacje na stronie: https://kbnmgdansk2021.ug.edu.pl/program-konferencji/czwartek-16-ix-202…).

17 września 2021 (piątek) od godz. 10.00 w auli 1.43 na Wydziale Historycznym UG – obrady konferencji. W programie: otwarte posiedzenie plenarne KBnM PAN oraz wykład dr hab. Miłosławy Borzyszkowskiej-Szewczyk, prof. UG pt. Gdańsk jako pogranicze: Przestrzeń kulturowego kontaktu – cel migracji – stacja tranzytowa. O godz.  13.00 - wykład gościa specjalnego Prof. Carlosa Mortona (UC Santa Barbara) pt. The Tao of Mestizaje: Multiple Borders, Multiple Bridges (w j. angielskim z tłumaczeniem na j. polski).

W ramach współpracy z International Border Studies Center, UG, Prof. Morton oraz prof. Santiago Vaquera-Vasquez (University of New Mexico, Albuquerque) poprowadzą także warsztaty (w j. angielskim) dla osób zainteresowanych twórczością inspirowaną doświadczeniami życia na pograniczu (Border Storytelling Workshop), które zaplanowano na piątkowe i sobotnie popołudnia (16.00-17.30). (Dzięki wsparciu IBSC, UG udział w warsztatach: Border Storytelling dla studentów UG jest bezpłatny).

Rada Programowa Konferencji: prof. dr hab. Krystyna Slany – Przewodnicząca.  Członkowie/Członkinie: dr hab. Jan Brzozowski, prof. UEK; dr Marcin Gońda; dr hab. Agata Górny, prof. UW, Karolina Grabowicz-Matyjas (Muzeum Emigracji), prof. dr hab. Romuald Jończy, dr hab. Magdalena Lesińska, dr hab. Anna Mazurkiewicz, prof. UG; prof. dr hab. Janusz Mucha, prof. dr hab. Marek Okólski, dr hab. Jacek Schmidt, prof. UAM, dr hab. Brygida Solga, prof. PO, dr hab. Joanna Wojdon, prof. UWr.

Komitet Organizacyjny Konferencji: dr hab. Anna Mazurkiewicz, prof. UG – Przewodnicząca, Kinga Langowska - Sekretarz, UG/MEG, członkowie/Członkinie: dr hab. Arkadiusz Janicki, prof. UG (Dziekan Wydziału Historycznego UG), dr hab. Magdalena Lesińska, PAN/UW, dr Michalina Petelska, UG, dr Rafał Raczyński, MEG, Sebastian Tyrakowski (z-ca dyr. MEG), dr Grzegorz Welizarowicz (IBSC, UG).

Roboczy program konferencji można znaleźć tu: https://kbnmgdansk2021.ug.edu.pl/program-konferencji/piatek-17-ix-2021/ (piątek) oraz https://kbnmgdansk2021.ug.edu.pl/program-konferencji/piatek-17-ix-2021/ (sobota)

Konferencja będzie miała charakter hybrydowy – tzn. przewidujemy udział osobisty i zdalny (przez MS TEAMS). Osoby zainteresowane wzięciem udziału w konferencji obowiązuje rejestracja i obowiązek wniesienia opłaty konferencyjnej. Informacje na ten temat: https://kbnmgdansk2021.ug.edu.pl/rejestracja/