Pracownicy Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego utworzyli bank nasion dla 33 gatunków roślin rzadkich i zagrożonych na Pomorzu Gdańskim oraz bank kultur in vitro tych gatunków. Zabezpieczyli tym samym ich zasoby genowe. Prace prowadzone były w ramach projektu pn. „Ochrona zasobów genowych dziko rosnących zagrożonych gatunków roślin naczyniowych Pomorza Gdańskiego”, sfinansowanego ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku.

W związku z nasilającymi się niekorzystnymi przemianami przyrody coraz więcej gatunków roślin uznawanych jest za zagrożone wyginięciem.

- W ramach pracy naukowej naszego zespołu staramy się zbierać informacje odnośnie zasobów tych gatunków, a także istniejących i potencjalnych zagrożeń dla ich trwania na stanowiskach naturalnych. Dzięki temu jesteśmy w stanie planować skuteczne metody ochrony gatunków roślin szczególnie cennych w naszym regionie -  mówi dr Magdalena Lazarus z Katedry Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody Wydziału Biologii UG, kierownik projektu. - Nie zawsze możliwe jest zachowanie stanowisk gatunków w naturze. Dlatego warto, przynajmniej dla wybranych taksonów, stosować również metody ochrony ex-situ, a więc poza miejscem naturalnego występowania, np. poprzez uprawę w ogrodach botanicznych lub przechowywanie materiału nasiennego. Metody te są stosowane na całym świecie powszechnie. My naszymi działaniami wpisujemy się w ten trend.

Dzięki pracom przy projekcie pn. „Ochrona zasobów genowych dziko rosnących zagrożonych gatunków roślin naczyniowych Pomorza Gdańskiego”, realizowanego przez Wydział Biologii UG, dla wybranych gatunków roślin naczyniowych uznanych za regionalnie rzadkie lub w różnym stopniu zagrożone, stworzono zabezpieczenie ich zasobów genowych. W tym celu wykorzystano cztery różne metody ochrony ex situ: założenie banku nasion, założenie banku tkanek w postaci kultur in vitro, założenie banku izolatów DNA a także uprawę roślin w Gołubieńskim Ogrodzie Botaniczny.

Projektem objęto 97 gatunków w różnym stopniu zagrożonych na obszarze Pomorza Gdańskiego. Z grupy tej 31 gatunków jest objętych prawną ochroną ścisłą, a 15 ochroną częściową. Dla 46 gatunków zastosowano którąś (lub wszystkie) z wyżej wspomnianych metod ochrony ex situ, dla pozostałych 51 dokonano rozpoznania ich stanowisk i zasobów w regionie.

Jak czytamy w sprawozdaniu z realizacji projektu, w jego efekcie utworzono bank nasion dla 33 gatunków roślin rzadkich i zagrożonych na Pomorzu Gdańskim. Utworzono również bank kultur in vitro gatunków rzadkich i zagrożonych na Pomorzu Gdańskim.

- Obecnie w ramach kolekcji kultur in vitro hodowanych jest 15 gatunków, jednakże dla łącznie 23 gatunków przygotowaliśmy już odpowiednie protokoły wprowadzania tych taksonów do hodowli– tłumaczy dr Magdalena Lazarus.

Prowadzony na UG projekt jest niezwykle cenny – dzięki niemu wiele gatunków roślin zostało zabezpieczonych, a w razie ich wyginięcia w naturze, będzie możliwe odtworzenie ich populacji w przyszłości.

Przypomnijmy, w latach 2018-2022 pracownicy Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego realizowali projekt pn. „Ochrona zasobów genowych dziko rosnących zagrożonych gatunków roślin naczyniowych Pomorza Gdańskiego” sfinansowany ze środków Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Gdańsku. Koszt kwalifikowany zadania w wysokości 50 000 zł pokryła całkowicie dotacja ze środków WFOŚiGW w Gdańsku.

Pełen raport z prowadzonych prac dostępny jest na str. Wydziału Biologii UG