Powieści Güntera Grassa już od lat 60. służą za inspiracje wielu filmowcom i reżyserom teatralnym. Podczas Gdańskiego Grassowania 2022 uczestnicy wydarzenia mogli zobaczyć niektóre z tych dzieł na kampusie UG. Pokazy i spektakle uświetniały prelekcje specjalistów oraz spotkania z artystami.
dr Grzegorz Welizarowicz
11 i 14 października na Scenie Teatralnej im. prof. Jerzego Limona wystąpili studenci Studium Wokalno-Aktorskiego im. Danuty Baduszkowej w Gdyni. Młodzi aktorzy zagrali tekst amerykańskiego dramaturga Carlosa Mortona, reżyserował ich także pochodzący z USA Irwin Appel. Producentem wykonawczym przedstawienia był dr Grzegorz Welizarowicz z Zakładu Amerykanistyki UG.
“Zaklęte w Jantarze” to przegląd najważniejszych wydarzeń z historii Gdańska, poczynając od ostatniego spalenia „czarownicy” Anny Krueger po powstanie NSZZ Solidarność. Wszystkim wydarzeniom towarzyszy Szkiełko - połączenie postaci Oskara Matzeratha, głównego bohatera ”Blaszanego Bębenka” i samego Güntera Grassa.
Inkwizytor oskarżający Szkiełko dołączenie do SS. W te role wcielili się studenci Studium Aktorsko-Wokalnego im. Danuty Baduszkowej w Gdynii.
Szkiełko komentuje to co się dzieje na scenie, odgrywa krótkie przerywniki na swoim bębenku oraz bierze aktywny udział w niektórych zdarzeniach np. w ataku nazistów na Pocztę Polską (scena zainspirowana “Blaszanym Bębenkiem”), czy w epilogu, gdzie inkwizytor, który chciał spalić Anne Krueger, oskarża Szkiełko/Grassa o bycie członkiem SS. Jednak, pomimo trudnych i często dramatycznych scen, spektakl jest pełen humoru i groteski. Format musicalowy pozwala spojrzeć na nawet najbardziej tragiczne zdarzenia z przymrużeniem oka i lekkością.
Po spektaklu odbyło się spotkanie z twórcami sztuki, którzy opowiadali m.in. o zmianach wprowadzonych do scenariusza dla polskiej widowni, czy o pokonywaniu bariery językowej między reżyserem a aktorami. - Po obejrzeniu sztuki widzę, że wiele zdarzeń pominąłem - mówił Carlos Morton. - W następnych wersjach spektaklu dodałbym scenę o masakrze robotników z 1970 r., czy o wprowadzeniu stanu wojennego w 1981 r. - Następnie autor sztuki zapytał się widownię i aktorów, które zdarzenia z historii Gdańska, chcieliby zobaczyć w spektaklu. W odpowiedzi padły m.in. długie kolejki oraz inne osobliwe sytuacje z czasów PRL-u.
Tymczasem w Centrum Filmowym UG im. Andrzeja Wajdy trwał cykl pokazów "Grass idzie do kina". 16 października widzowie mogli zobaczyć nagrodzony Złotą Palmą „Blaszany Bębenek” w reż. Volkera Schlöndorffa. Prelekcję przed filmem wygłosił prof. dr hab. Mirosław Przylipiak, który po seansie wziął udział w rozmowie z dr hab. Miłosławą Borzyszkowską, prof. UG i dr. Christianem Pletzingiem.
Dr hab. Małgorzata Jarmułowicz, prof. UG
Rejestrację adaptacji teatralnej tej samej powieści można było zobaczyć 17 października. - Książka “Blaszany Bębenek” liczy ponad 600 stron, zatem jednym z największych wyzwań stawianym przed osobami, które chcą ją zaadaptować jest odpowiednia selekcja zdarzeń. W przypadku inscenizacji Adama Nalepy z tego procesu wyłonił się prawie trzygodzinny spektakl. W przedstawieniu nie zobaczymy np. całej trzeciej części “Blaszanego Bębenka”, którego akcja dzieje się w Düsseldorfie. Reżyser tłumaczył się dowcipnie, że on zna to miasto, bo tam mieszkał, i go po prostu nie lubi - opowiadała przed pokazem dr hab. Małgorzata Jarmułowicz, prof. UG. Po seansie odbyła się rozmowa z reżyserem spektaklu Adamem Nalepą.
Większość wydarzeń z Gdańskiego Grassowania 2022 już za nami, jednak nadal można wziąć udział w grze terenowej “Wiekie Grassowanie”, czy przyjść na ostatnie z wydarzeń Centrum Filmowego UG - 21 października po pokazie filmu dokumentalnego “Günter Grass. Pisarz niewygodny” w reż. Nadji Frenz i Sigruna Matthiesena z 2007 roku odbędzie się rozmowa między prof. dr hab. Ewą Graczyk, Jakubem Knerą i Barbarą Piórkowską.
Cykl wydarzeń 22 października zwieńczy spacer literacki “Günter Grass w dialogu z żydowską przeszłością Miasta”, który poprowadzi organizatorka całego Grassowania prof. Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk.
