Prof. dr hab. Magdalena Gabig-Cimińska z Wydziału Biologii Uniwersytetu Gdańskiego została nagrodzona Polską Nagrodą Inteligentnego Rozwoju 2020 w kategorii „naukowiec przyszłości” za realizację kierowanego przez siebie projektu związanego z leczeniem łuszczycy. Jego celem jest poznanie przyczyn tej choroby na poziomie molekularnym oraz jej skuteczniejsze leczenie i większe zrozumienie innych przewlekłych chorób zapalnych o podłożu autoimmunologicznym, np. atopowego zapalenia skóry, reumatoidalnego i łuszczycowego zapalenia stawów.

Celem projektu „Poznanie molekularnych podstaw regulacji aktywności lizosomu, potencjalnego celu interwencji terapeutycznej w chorobach zapalnych skóry, na przykładzie łuszczycy” jest poznanie działania układu endosomalno-lizosomalnego stanowiącego swego rodzaju „serwis sprzątający” komórek ludzkiego organizmu i wskazanie nieznanych elementów procesu łuszczycowego na poziomie molekularnym. Weryfikacja hipotezy dotyczącej związku sygnalizacji lizosomalnej w łuszczycy z modulacją stanu zapalnego towarzyszącego tej chorobie, przy udziale układu odpornościowego stanowi hipotezę badawczą projektu.

– Łuszczyca to dermatoza, na którą choruje ok. 3 proc. światowej populacji. Choroba ta wiąże się często z trwającymi przez dziesięciolecia ograniczeniami codziennej aktywności, a częściowo również ze znaczną stygmatyzacją i wykluczeniem społecznym. Stanowi ona poważny problem ze względu na brak skutecznego leczenia, nade wszystko z powodu ciągle słabo poznanych przyczyn tej choroby. W tym świetle, wykonanie zaprojektowanych w niniejszym projekcie prac przyczyni się do dalszego zrozumienia przyczyn zaburzeń odpornościowych w łuszczycy, skutkując po pierwsze poprawą diagnostyki tej choroby, ale też rozwojem ukierunkowanej terapii pacjentów opartej o leczenie przyczynowe, dla normalizacji zaburzonych szlaków patogenezy łuszczycy, poprzez niwelowanie źródeł jej pojawiania się u ludzi przy użyciu specyficznych terapeutyków ­­– tłumaczy prof. Magdalena Gabig-Cimińska z Katedry Biologii i Genetyki Medycznej UG, laureatka Polskiej Nagrody Inteligentnego Rozwoju.

Zdaniem badaczki postęp w nauce pozwolił na opisanie podstawowych konfiguracji fizjologicznych prowadzących do rozwoju łuszczycy, niemniej jednak mechanizmy molekularne kontrolujące rozwój tej dermatozy pozostają w dalszym ciągu niepoznane. Jeśli chodzi o molekularny mechanizm aktywności lizosomu w komórkach ludzkich, to jest on stosunkowo dobrze udokumentowany w doniesieniach naukowych dotyczących ochrony zdrowia i choroby, m.in. leczenia lizosomalnych chorób spichrzeniowych, a w których to kierowany przez laureatkę zespół ma swój wkład. Co ważne, w toku wówczas przeprowadzonych badań dotyczących lizosomalnych chorób spichrzeniowych, zespół prof. Gabig-Cimińskiej niezależnie poczynił dodatkową obserwację naukową, która to z kolei pozwoliła wnioskować o potencjalnym wpływie zmian w procesie powstawania i aktywności lizosomu tym razem na patogenezę łuszczycy. W efekcie grupa badawcza kierowana przez laureatkę, we współpracy z Katedrą i Kliniką Dermatologii, Wenerologii i Alergologii Wydziału Lekarskiego Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego podjęła się realizacji projektu, będącego podstawą dla uzyskania wspomnianej nagrody, a dotyczącego poznania molekularnych podstaw udziału lizosomu, potencjalnego celu interwencji terapeutycznej, w odpowiedzi zapalnej na przykładzie autoimmunologicznej choroby skóry, łuszczycy, jako modelu.

– Projekt jest dedykowany środowisku naukowemu, branży biznesowej, to oczywiste, ale nade wszystko dedykowany jest pacjentom, w tym mojej Rodzinie, którą dotknęła ta choroba. Solidne poznanie mechanizmów powstawania zaburzeń sygnalizacji lizosomalnej w stanach zapalnych łuszczycy, co stanowi cel naszych badań, może skutkować uzupełnieniem wiedzy z zakresu dysfunkcji lizosomalnej nie tylko w łuszczycy, ale także innych przewlekłych chorobach zapalnych o podłożu autoimmunologicznym, np. atopowym zapaleniu skóry, reumatoidalnym i łuszczycowym zapaleniu stawów – dodaje badaczka.