Jako pierwszy polski naukowiec z dziedziny nauk o życiu prof. dr hab. Andrzej Dziembowski otrzymał ERC Advanced Grant. Badacz z Międzynarodowego Instytutu Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie prowadzi obecnie katedrę honorową katedrę Uniwersytetu Gdańskiego im. prof. Wacława Szybalskiego na Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii UG i GUMed.
Celem projektu prof. Dziembowskiego jest poznanie mechanizmów procesowania mRNAw komórkach i w całym organizmie, co umożliwi opracowywanie nowej generacji terapii opartych na mRNA. Projekt o akronimie ViveRNA realizowany będzie przez 5 lat, a jego budżet wynosi blisko 2,5 mln euro.
Szczepionki mRNA stały się przełomem w walce z pandemią COVID-19, torując drogę terapiom opartym na mRNA i umożliwiając ich szersze zastosowanie w medycynie. Jednak procesy metabolizmu mRNA na poziomie organizmu nadal nie są w pełni poznane, co ogranicza możliwości udoskonalania szczepionek i terapii opartych na RNA. Z tego właśnie powodu, prof. Andrzej Dziembowski i jego zespół będą szczegółowo badać możliwości zwiększenia stabilności mRNA, co powinno pozwolić na optymalizację zastosowań mRNA w terapiach medycznych.
- Na stabilność cząsteczek mRNA wpływa długość ogona poli(A), co z kolei przekłada się na sposób i skuteczność działania terapii. Wstępne dane zebrane przez mój zespół wykazały, że zmienność w sposobie przetwarzania ogonów poli(A) w różnych komórkach jest znacznie większa niż wcześniej sądzono – wyjaśnia prof. Andrzej Dziembowski. – Jednym z celów projektu ViveRNA jest zwiększenie dokładności metody stosowanej do określania właściwości mRNA, w tym długości ogonów poli(A). W naszych pracach wykorzystamy m. in. hodowle komórek pierwotnych i metody z zakresu biologii syntetycznej. Wierzę, że te badania ułatwią projektowanie terapii mRNA następnej generacji – dodaje prof. Andrzej Dziembowski.
Od lewej: prof. dr hab. Andrzej Dziembowski, Rektor UG prof. dr hab. Piotr Stepnowski,
Wiedzę o szczepionkach mRNA prof. Andrzej Dziembowski szerzy także na MWB UG i GUMed. Już po otrzymaniu kierownictwa katedry honorowej naukowiec z IIMCB wygłosił wykład pt. „mRNA – rewolucyjna technologia leków biologicznych” podczas inauguracji roku akademickiego na MWB UG i GUMed. Podobne aktywności dydaktyczne i naukowe prof. Dziembowski prowadzi na UG w ramach działalności swojej katedry.
Prestiżowe granty ERC wspierają przełomowe badania realizowane w wielu dziedzinach, od fizyki i medycyny po nauki społeczne i humanistyczne. Projekty ERC przyznawane są zgodnie z zasadą „wysokie ryzyko – wysoki zysk” (High risk – high gain), a jedynym kryterium oceny pomysłów jest ich doskonałość naukowa. W tym roku Europejska Rada ds. Badań Naukowych, spośród zgłoszonych 1650 wniosków, przyznała 218 projektów w kategorii Advanced Grants o łącznej wartości 544 mln euro. Przyjmuje się, że oprócz wzmocnienia jakości badań prowadzonych w całej Europie - przyznane dotacje przyczynią się do stworzenia nowych miejsc pracy dla stypendystów podoktorskich, doktorantów i innych pracowników instytucji, w której realizowany będzie nagrodzony projekt.
Europejska Rada ds. Badań Naukowych (ERC) została utworzona w 2007 roku przez Komisję Europejską. Jest niezależną agendą Unii Europejskiej finansującą najwyższej jakości badania prowadzone na terenie UE.
Prof. Andrzej Dziembowski jest kierownikiem Laboratorium Biologii RNA - Grupa ERA Chairs w Międzynarodowym Instytucie Biologii Molekularnej i Komórkowej w Warszawie. Współpracuje również z Uniwersytetem Warszawskim.