fot. Alan Stocki
Od podstaw teorii kwantowych do kwantowej kryptografii - na Wydziale Matematyki, Fizyki i Informatyki Uniwersytetu Gdańskiego rozpoczęła się Quantum Summer School. Przez najbliższe dwa tygodnie Gdańsk będzie stolicą technologii kwantowej, co przypomina o znaczącym wkładzie Uniwersytetu Gdańskiego w ten obszar nauki. Inauguracja wydarzenia miała miejsce 26 sierpnia 2024 roku.
- To już piąta szkoła z tego cyklu - mówi Dziekan Elekt Wydziału Matematyki, Fizyki i Informatyki dr hab. Marcin Marciniak, prof. UG. - Pierwsze cztery organizowane w poprzednich latach były finansowane z programu Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej SPINAKER. W tym roku fundusze na organizację kolejnej szkoły zapewnił nasz partner: firma Kainos.
Prof. Marcin Marciniak podkreśla, że tegoroczna edycja szkoły ma większy rozmach niż poprzednie ze względu na wydarzenia towarzyszące:
- W piątek 29 sierpnia będzie miał miejsce 24-godzinny kwantowy hackathon. Będzie on miał miejsce w Gdańskim Parku Naukowo-Technologicznym - to drugi z naszych partnerów, który wziął na siebie cały koszt tego przedsięwzięcia.
Zwieńczeniem wydarzenia będzie konferencja technologiczno-biznesowa pt. Q-con: Shaping The future of Quantum. - Zamysł był taki, by zaprosić ekspertów ze świata nauki, ale tez decydentów, polityków, urzędników, którzy np. ustalają strategie rozwoju gospodarczego czy kształtują edukację, oraz biznesmenów, głównie przedstawicieli firm z branży IT, którzy myślą o wejściu na rynek technologii kwantowych. Będziemy dyskutowali o perspektywach rozwoju technologii kwantowych, jak te technologie będą zmieniały świat, jak będzie wyglądała rzeczywistość z tymi technologiami, ale też np. jak uczyć dzieciaki, żeby przygotować je do funkcjonowania w nowej rzeczywistości - dodaje prof. Marciniak.
W konferencji zgodzili się uczestniczyć wielcy przedstawiciele świata nauki. Wśród nich znaleźli się m. in. prof. Harald Weinfurter z Uniwersytetu w Monachium, który w tym roku objął na Uniwersytecie Gdańskim Katedrę Imienną Wacława Szybalskiego, a także prof. Charles H. Bennett - doktor honoris causa naszego uniwersytetu, aktualnie pracujący w IBM i będący jednym z największych ekspertów w zakresie technologii kwantowych.
- Chcemy szerzyć wiedzę, ale z drugiej strony chcemy też pokazać światu, że to właśnie na Uniwersytecie Gdańskim rodziły się zręby teorii informacji kwantowej, z której wyrosły technologie kwantowe - podkreśla prof. Marcin Marciniak. - To tutaj już w latach 90. powstawały prace prof. Marka Żukowskiego we współpracy z Antonem Zeilingerem, późniejszym laureatem Nagrody Nobla. Tutaj powstawały prace członków rodziny Horodeckich, które teraz są najbardziej cytowanymi pracami w tej tematyce. Tutaj też w latach 90. powstało Krajowe Centrum Informatyki Kwantowej - konsorcjum kilku polskich uczelni, które uznały, ze to właśnie Gdańsk jest najwłaściwszym miejscem do zorganizowania tego centrum. Chcemy podkreślić, że Uniwersytet Gdański ma wybitnych fachowców, mamy też Międzynarodowe Centrum Teorii Technologii Kwantowych (co także jest wyrazem naszego dorobku). Chcemy w ten sposób promować naszą uczelnię - a także nasz wydział, na którym to wszystko się rodziło.
Organizatorzy mają nadzieję, że takie przedsięwzięcia jak Quantum Summer School pozwolą promować Uniwersytet Gdański jako miejsce, do którego studenci mogliby przyjeżdżać, by uczyć się o technologiach kwantowych. - Od kilku lat funkcjonuje anglojęzyczny kierunek Quantum Information Technology, na który się rekrutują ludzie z całego świata. Chcielibyśmy, by tych studentów było jeszcze więcej.
Temu celowi służy formuła szkoły letniej. Uczestnikami Quantum Summer School są studenci studiów I stopnia, którzy po ich ukończeniu mogliby uzupełnić wykształcenie o studia magisterskie na Uniwersytecie Gdańskim. Organizatorzy wydarzenia wiążą również duże nadzieje ze współpracą z Kainosem. Przedstawiciele tej firmy - wywodzącej się z Irlandii Północnej - zadbali o znaczącą promocję na terenie dwóch uniwersytetów w Belfaście i to właśnie stamtąd zrekrutowało się najwięcej uczestników tegorocznej Quantum Summer School.
Wydarzenie w siedzibie Wydziału Matematyki, Fizyki i Informatyki uroczyście otworzyła Prorektorka ds. Współpracy Międzynarodowej Uniwersytetu Gdańskiego dr hab. Anna Jurkowska-Zeidler, prof. UG. W swoim wystąpieniu podkreśliła znaczenie trzech filarów rozwoju, w tym wyboru i rozwoju kariery: edukacji (będącej głównym „silnikiem”), wartości oraz pasji. - Łączcie zatem te trzy elementy na naszym pięknym europejskim uniwersytecie. Pamiętajcie również, że Gdańsk jest najlepszym miejscem do życia w Polsce - powiedziała Prorektorka.
Po przedstawicielce władz Uczelni głos zabrała Dyrektorka Departamentu Badań i Innowacji Ministerstwa Cyfryzacji Pamela Krzypkowska. Odniosła się do zmian w technologiach informacyjnych, które miały miejsce w ciągu ostatniej dekady, jak również do idei bycia i działania razem: - Jest wielu specjalistów w różnych obszarach IT, jeśli jednak chodzi o kwestię technologii kwantowych, to właśnie wy będziecie w przyszłości ekspertami zapraszanymi do różnych wydarzeń. Wykorzystajcie więc szansę i działajcie razem. Jeśli będziecie robić badania, czy to w Uniwersytecie Gdańskim, czy w waszych uczelniach, jeśli pozostaniecie kolegami, będziecie mogli łączyć wasze prace, robić różne rzeczy razem - i obiecuję wam, że to się wam przyda w przyszłości.
Przedstawiciel firmy Kainos Jakub Stepnik odniósł się do idei firmy oraz współpracy z UG: - W Kainos staramy się integrować życie i doświadczenia ludzi, zatem inwestowanie w badania i innowacje jest dla nas logicznym krokiem. Natomiast technologie są tylko jedną częścią równania - drugą, ważniejszą częścią jest entuzjazm i talent ludzi, którzy je tworzą. Dlatego Kainos inwestuje w młode talenty. Jesteśmy dumni z partnerstwa z Wydziałem Matematyki, Fizyki i Informatyki UG - powiedział. Zachęcił również uczestników do czerpania radości z Q-Campu - oraz z Gdańska, który na kilka tygodni „stał się stolicą technologii kwantowych”.
Po uroczystości otwarcia Quantum Summer School miały miejsce pierwsze zajęcia, w tym wykład prof. dr. hab. Tomasza Paterka wprowadzający do zagadnień informatyki kwantowej.
Quantum Summer School na Uniwersytecie Gdańskim potrwa do 6 września.
