Fot. M. Jakubowski
Z refleksją nad historią, ze śmiałymi planami na przyszłość, a nade wszystko w duchu wspólnoty Wydział Nauk Społecznych oficjalnie rozpoczął rok akademicki 2024/2025. Podczas uroczystej inauguracji doceniono rolę nauk społecznych - w tym nauk socjologicznych, dyscypliny reprezentowanej przez prof. Andrzeja Rycharda, któremu w tym roku akademickim powierzono Katedrę im. Eugeniusza Kwiatkowskiego.
- Wierzę, że wspólnymi siłami poradzimy sobie z każdym wyzwaniem - powiedział z przekonaniem Dziekan Wydziału Nauk Społecznych prof. dr hab. Michał Harciarek do uczestników uroczystości, którzy w tym roku przybyli wyjątkowo tłumnie. Jako przykład prężnego działania Wydziału podał rekordową liczbę osób odbierających promocje doktorskie i habilitacyjne, a także przyznane nagrody. Następnie oddał głos Rektorowi UG, prof. dr. hab. Piotrowi Stepnowskiemu.
Prof. Piotr Stepnowski zaczął od opisania badań naukowych słowami Umberto Eco: - „Badania naukowe są prowadzone dzięki temu, że ktoś dostrzega jakąś drogę, której nikt dotychczas nie dostrzegł, a parę innych osób okazuje wielką elastyczność przy podejmowaniu decyzji i postanawia im zaufać”. W Uniwersytecie Gdańskim podejmujemy takie właśnie działania, żeby tę elastyczność i to zaufanie przekuć w możliwie najlepsze wyniki badań i możliwie jak najlepsze kształcenie akademickie. Wydział Nauk Społecznych jest znakomitym przykładem, że można prowadzić różne kierunki - w oparciu o uprawiane na najwyższym poziomie badania naukowe - które co roku znajdują się w pierwszej dziesiątce najchętniej wybieranych kierunków w całej uczelni.
Wśród tych kierunków znajdują się zawsze psychologia, socjologia czy dziennikarstwo i komunikacja społeczna.
Rektor UG mówił również o współczesnych wyzwaniach stojących przed uniwersytetem, między innymi o konieczności elastycznego dopasowania programów kształcenia do potrzeb zmieniającego się rynku pracy i uwarunkowań cywilizacyjnych, a także o wyzwaniach związanych z nauką. Według prof. Piotra Stepnowskiego duże znaczenie ma także umiędzynarodowienie uczelni, np. partnerstwa strategiczne czy wymiana międzynarodowa. Za sukces UG w tym zakresie uznał włączenie do programów mobilnościowych pracowników administracyjnych: - Tylko w taki sposób, włączając bez wyjątku wszystkich członków społeczności naszej uczelni, stajemy się prawdziwie umiędzynarodowionym europejskim uniwersytetem.
Na zakończenie swojego przemówienia prof. Piotr Stepnowski zapowiedział, że w kolejnym roku kalendarzowym Uniwersytet Gdański będzie uroczyście obchodził swoje 55-lecie. W związku z jubileuszem planowane są liczne wydarzenia, integrujące całą społeczność akademicką i ludzi związanych z UG.
Fot. M. Jakubowski
Następnie Rektor przeszedł do wyjątkowego punktu uroczystości: powierzenia Katedry im. Eugeniusza Kwiatkowskiego prof. Andrzejowi Rychardowi: - Cieszy mnie, że w tym szczególnym, jubileuszowym roku Katedrę im. Eugeniusza Kwiatkowskiego powierzamy wybitnemu socjologowi, panu profesorowi Andrzejowi Rychardowi - powiedział. - Warto przypomnieć, że równo 50 lat temu, w 1974 roku, Senat Uniwersytetu Gdańskiego nadał po raz pierwszy w historii uczelni tytuł doktora honoris causa właśnie patronowi naszej katedry, panu premierowi Eugeniuszowi Kwiatkowskiemu - dodał. Podziękował prof. Andrzejowi Rychardowi za przyjęcie zaproszenia do objęcia katedry, podkreślając jednocześnie wagę socjologii w dzisiejszych czasach.
- Jestem wzruszony, bo wracam do korzeni - wyraził swoje odczucia prof. A. Rychard chwilę po uroczystym objęciu Katedry im. Eugeniusza Kwiatkowskiego. - Ja jestem stąd, jestem z Gdańska - dodał, przytaczając przykład wspólnych miejsc rodzinnych z prof. M. Harciarkiem. - Dziękuję za ten niezmiernie namacalny wyraz tego, czym będę się zajmował w tym roku. Bardzo liczę na społeczność akademicką, którą postrzegam jako niezmiernie dynamiczną. Jest tutaj jakiś duch: duch Gdańska, taki jak trzeba.
W prezentacji Wydziału Nauk Społecznych nowym studentom i zgromadzonym gościom prof. M. Harciarek posłużył się cytatem z piosenki Tiny Turner: „You’re simply the best” - i w tym właśnie duchu przedstawił swój wydział. Po zaprezentowaniu oferty kształcenia, możliwości rozwoju, prowadzonych badań, wyzwań i osiągnięć związanych z nauką (jak choćby trzy czasopisma ze wskaźnikiem Impact Factor - sukces, za który to Dziekan podziękował redaktorkom periodyków), Dziekan zwrócił się do studentów: - Jeśli nawet na początku swojej drogi akademickiej będziecie nieco rozczarowani, dajcie sobie szansę. Być może dopiero w kolejnych latach odkryjecie to, co was naprawdę interesuje. Zachęcił również młode osoby do aktywnego angażowania się w życie uczelni, choćby w takie inicjatywy, jak Akademicki Budżet Obywatelski, dzięki któremu na WNS powstała strefa chillout. Prof. M. Harciarek podzielił się również realizacjami i planami Wydziału niezwiązanymi z nauką.
Kilka słów do studentów (w tym najważniejsze informacje dotyczące kwestii organizacyjnych czy możliwości uzyskania wsparcia) skierował Piotr Patalas, przedstawiciel Parlamentu Studentów. Ślubowanie studentów I roku poprowadził nowy Prodziekan ds. Studenckich, dr Dominik Bień.
Po tradycyjnym Gaudeamus Igitur w wykonaniu Akademickiego Chóru Uniwersytetu Gdańskiego prof. Michał Harciarek wspomniał o trzech tytułach profesorskich, przyznanych badaczkom z WNS: profesor Danucie Pleckiej, profesor Monice Trojanowskiej oraz profesor Annie Marii Zawadzkiej. Dyplomy okolicznościowe z okazji uzyskanych tytułów naukowych wręczyła Prorektor ds. Współpracy i Umiędzynarodowienia dr hab. Anna Jurkowska-Zeidler, prof. UG. W dalszej części inauguracji zostały wręczone dyplomy doktora habilitowanego oraz promocje doktorskie. Następnie doktoranci złożyli tradycyjne ślubowanie przed prof. A. Jurkowską-Zeidler.
Po wręczeniu medali KEN oraz nagród Rektora zgromadzonych zaproszono do wysłuchania wykładu inauguracyjnego prof. Andrzeja Rycharda „Od transformacji przez kontr-transformację do post-transformacji? O polskiej dynamice”.
- Socjologia to nie tylko badanie opinii publicznej - zauważył prof. A. Rychard. Wyraził też radość z faktu, że kierunek socjologia wciąż znajduje się w ofercie kształcenia Uniwersytetu Gdańskiego. W swoim wykładzie opowiedział o dwóch rodzajach procesów wpływających na rzeczywistość: procesach historycznych (długotrwałych) oraz zjawiskach kontyngentnych, przypadkowych. Przestrzegł też, że nie zawsze łatwo stwierdzić, które z tych procesów leżą u podłoża zdarzeń, jakie obserwujemy. Łatwo natomiast popełnić błąd. Jako przykład podał historię Polski z czasów PRL i współczesnych - Z głębokości zdarzeń nie zawsze wynika ich nieuchronność - stwierdził, odnosząc się m. in. do przekonania o „nieuchronności” stanu wojennego. W wykładzie pojawił się też wątek inicjatywy społecznej i jej roli: - Nie jesteśmy niewolnikami tego miejsca, gdzie zaczynaliśmy - podkreślił, po czym przytoczył przykłady zdarzeń, które często decydowały o kierunku procesu historycznego - choćby zdarzenia, które w 1989 r. doprowadziły do upadku komunizmu w Polsce. Jednak „nie musiało tak być”: 4 czerwca 1989 r. to zarazem rocznica pierwszych częściowo wolnych wyborów w Polsce oraz masakry na placu Tian’anmen w Chinach. Prof. A. Rychard postarał się również opisać procesy, które obserwuje obecnie w Polsce - i wyraził niepokój o obecność elementów „starego w nowym” w kontekście postępującego powoli procesu modernizacji polskiego społeczeństwa. Profesor chciałby, by tego starego było jak najmniej.
- Myślę, że duch tego nowego stąd właśnie będzie szedł - powiedział. - Bo przecież tyle dobrego, ile Gdańsk dał Polsce, to żadne inne miasto nie dało. Jestem wdzięczny, że mogę choć cząsteczkę tego, będąc w tej katedrze, oddać Gdańskowi - bo wiem, że jak się oddaje, to się zarazem dostaje.
Wykład prof. A. Rycharda został przyjęty owacją na stojąco. Uroczystość inauguracji na WNS zakończył występ Akademickiego Chóru Uniwersytetu Gdańskiego, który wykonał piosenkę formacji The Beatles pt. „Let it be”. - Cieszmy się z tego, że jesteśmy tak wspaniałą wspólnotą - podsumował Dziekan Wydziału Nauk Społecznych prof. Michał Harciarek.