fot. Alan Stocki/UG
Wynalazek dr inż. Anety Lewkowicz dotyczący innowacyjnej metody wizualizacji śladów daktyloskopijnych uzyskał ochronę Urzędu Patentowego Rzeczypospolitej Polskiej. Wynalazek istotnie wpłynie na pozyskiwanie odbitek linii papilarnych, które powstały na powierzchniach trudnych.
Poszukiwanie nowych sposobów wizualizacji śladów daktyloskopijnych i mniej toksycznych roztworów z wykorzystaniem 1,8-diazafluoren-9-onu (DFO) jest szczególnie istotne w aspekcie rozwoju kryminalistyki.
Tradycyjne metody badania śladów linii papilarnych z użyciem DFO na powierzchniach chłonnych/porowatych opierają się na toksycznych rozpuszczalnikach, które nie nadają się do stosowania na papierze termicznym. Ujawnianie śladów daktyloskopijnych z tych powierzchni bywa utrudnione ze względu na to, że obecne składniki roztworu ujawniającego wchodzą w reakcję ze składnikami papieru termicznego.
Nowa metoda wizualizacji odbitek linii papilarnych z powierzchni o wysokiej chłonności, takich jak papier zwykły czy papier termiczny, może stanowić przełom w daktyloskopii.
- Metoda, którą opracowałam, różni się od dotychczas stosowanych z użyciem DFO, ponieważ pozwala ujawniać odbitki linii papilarnych na papierze termicznym - mówi dr Aneta Lewkowicz. - Intensywny rozwój narzędzi komunikacji, zwłaszcza w formie elektronicznej, nie wykluczył zapisu na przykład dokumentów rządowych na papierze termicznym. Co więcej, w codziennym użytkowaniu mamy do czynienia z paragonami, które są wydrukowane na tym konkretnym rodzaju papieru. Każdy obraz znajdujący się na papierze termicznym, między innymi naniesione odbitki linii papilarnych, może być bardzo niestabilny, zwłaszcza podczas jego ujawniania. Największym zagrożeniem jest ściemnienie/zaczernienie całej powierzchni papieru podczas używania roztworów do wizualizacji śladów daktyloskopijnych. Opracowana przeze mnie procedura pozwoliła uniknąć tego zjawiska, a dodatkowo znacznie obniżyła toksyczność stosowanych roztworów, co pozwoliło wyjść na zewnątrz laboratorium, czyli stała się użyteczna na miejscu zdarzenia.
fot. Alan Stocki/UG
Efektywna wizualizacja odbitek linii papilarnych była możliwa dzięki wykonanej charakterystyce właściwości spektroskopowych DFO. Po raz pierwszy zwrócono uwagę na bardzo duże znaczenie procesów agregacji w tworzeniu nowych form aktywnych spektroskopowo i użytecznych podczas ujawniania śladów kryminalistycznych, ze szczególnym uwzględnieniem odbitek linii papilarnych. Badania z zakresu metod czasowo-rozdzielczych pozwoliły potwierdzić, że podczas wizualizacji śladów daktyloskopijnych na papierze termicznym to stabilny dimer DFO otrzymany w wyniku optymalizowania procesów agregacji doprowadził do wzmocnienia tego procesu.
Przedstawiony wynik przynosi istotny postęp w zakresie pozyskiwania nowych struktur aktywnych fluorescencyjnie bez konieczności stosowania skomplikowanych syntez organicznych, często przy użyciu toksycznych współreagentów.
Uzyskanie patentu komentuje dr hab. Wojciech Zalewski, prof. UG, Dziekan Wydziału Prawa i Administracji: - Ten ważny dla kryminalistyki wynalazek dr inż. Anety Lewkowicz powstawał w ramach organizacyjnych Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego. To unikatowa sytuacja, w której tego rodzaju prace podejmowane są na Wydziale Prawa. Jesteśmy dumni, że budowana przez lata strategia naszego rozwoju przynosi takie owoce.
Prof. dr hab. Piotr Bojarski, Dyrektor Instytutu Fizyki Doświadczalnej, kierownik Zakładu Biomateriałów i Fizyki Medycznej UG, tak odnosi się do rezultatów pracy badawczych wynalazczyni:
- Cieszę się, że dr Aneta Lewkowicz, moja była doktorantka a obecnie pracownik Zakładu Biomateriałów i Fizyki Medycznej, zastosowała z powodzeniem wiedzę i narzędzia badawcze z zakresu naszych zainteresowań naukowych do rozwoju odrębnej specjalności naukowej jaką jest kryminalistyka. Jej przemyślane działania poparte dobrą interdyscyplinarną współpracą doprowadziły do powstania patentu krajowego. Mam nadzieję, że ten sukces przekuje się na komercjalizację przeprowadzoną na UG.
W przygotowaniu opisu patentowego naukowczynię wsparł dr Krzysztof Czub z WPiA UG. Natomiast proces zgłoszenia patentu do UPRP koordynowało Centrum Transferu Technologii UG, które zarządza także procesem komercjalizacji wynalazków na UG.