Studenci stanowili jedną z najbardziej skłonnych do buntu grup w historii Polski Ludowej. Z drugiej strony często stawali również po stronie władzy i budowali lub reformowali autorytarne państwo.
Właśnie studentami w ich wieloaspektowym obrazie zajęli się uczestnicy konferencji naukowej „Studenci w Polsce Ludowej w latach 1945-1989”, która odbyła się 17 i 18 grudnia tego roku. Organizacja konferencji stanowiła pewnie wyzwanie, ponieważ organizował ją szereg podmiotów na czele z Centrum Aktywności Studenckiej i Doktoranckiej, Europejskim Centrum Solidarności, Instytutem Dziedzictwa Solidarności oraz Instytutem Pamięci Narodowej Oddział w Gdańsku. Koordynacją Komitetu Organizacyjnego zajął się dr Dominik Bień, pracownik Centrum Aktywności Studenckiej i Doktoranckiej UG.
Całe wydarzenie oprócz charakteru kulturalnego i naukowego, miało ważny kontekst rocznicowy dla społeczności akademickiej UG ponieważ zapoczątkowało ono obchody 55-lecia Uniwersytetu Gdańskiego. Kolejne punkty programu wchodzące w skład obchodów 55-lecia będą publikowane w kolejnych miesiącach.
Pierwszy dzień wydarzenia miał miejsce w budynku Wydziałów Filologicznego i Historycznego w Uniwersytecie Gdańskim. Miejsce miało istotne znaczenie ze względu na to, że wiązało się ściśle z wydarzeniami grudnia 1981, kiedy odbywały się strajki studenckie na Wydziale Humanistycznym UG.
W auli budynku zainscenizowano wystąpienie ówczesnego Rektora UG prof. Roberta Głębockiego apelującego do studentów o rozwagę w ich działaniach.
Uczestnicy wzięli udział w dalszej części przedstawienia Nie tylko Przemyk (reż. Piotr Wyszomirski) już w holu głównym Wydziału. Aktorzy przenieśli uczestników w lata 80. XX wieku do strajku po wprowadzeniu stanu wojennego i dołączenia studentów UG do strajku w Stoczni Gdańskiej im. Lenina. Poruszyli również, w przejmujący sposób, temat zabójstwa Grzegorza Przemyka.
Niezwykle wzruszającym momentem było wręczenie na auli brązowych Medali Uniwersytetu Gdańskiego BENE MERITO ET MERENTI (Temu, kto się dobrze zasłużył i nadal się zasługuje) uczestnikom opozycji studenckiej z lat 80 XX wieku. Wręczenia medali dokonała Prorektor ds. studenckich dr hab. Urszula Patocka-Sigłowy, prof. UG. oraz dyrektor Biblioteki UG dr hab. Arnold Kłonczyński, prof. UG. Odznaczeni zostali Mirosław „Miron” Mironowicz, Dariusz Józefowicz, Jacek Jancelewicz, Tadeusz Jabłoński.
Rozpoczęcie konferencji poprowadził Łukasz Bień, dyrektor Centrum Aktywności Studenckiej i Doktoranckiej UG.
Pierwszy dzień zakończył panel Pokolenie przełomu: studencka opozycja lat 80. w Gdańsku. Doktor Dominik Bień w rozmowie z opozycjonistami (Mirosławem Mironowiczem, Jackiem Jancelewiczem, Dariuszem Józefowiczem) poruszył m.in. temat motywów włączenia się w działalność opozycji, podziałów politycznych i ideowych, najtrudniejszych momentów w działalności opozycyjnej.
Wydarzenia drugiego dnia miały charakter naukowy i odbywały się w Europejskim Centrum Solidarności. Konferencję podzielono na cztery części o następujących tytułach: 1. wydarzenia 2. organizacje 3. kultura, społeczeństwo, edukacja 4. postaci. W każdej z nich wzięli udział zarówno doświadczeni badacze i badaczki jak i osoby rozpoczynające dopiero karierę naukową. Uczestniczki i uczestnicy reprezentowali również szereg instytucji z całego kraju. Osoby biorące udział zgodnie wskazywały na to, że konferencja wypełnia lukę badawczą związane z działalnością społeczną, polityczną i kulturalną studentów w okresie Polski Ludowej.
Kierownik konferencji dr Dominik Bień wskazał na możliwość organizacji kolejnych edycji wydarzenia i podjęcia bardziej skoordynowanych badań nad studentami w Polsce Ludowej. Atutem konferencji było również zebranie pod jednym szyldem szeregu instytucji podejmujących badania naukowe nad okresem Polski Ludowej takich jak Europejskie Centrum Solidarności, Instytut Pamięci Narodowej oddział w Gdańsku, Instytut Dziedzictwa Solidarności i Uniwersytet Gdański.
Zapis wideo konferencji zostanie niedługo udostępniony na kanale YouTube Centrum Aktywności Studenckiej i Doktoranckiej UG pod linkiem
https://www.youtube.com/@centrumaktywnoscistudencki3507
Pełna lista organizatorów:
Fundacja na Rzecz Studentów i Absolwentów Uniwersytetu Gdańskiego
Uniwersytet Gdański
Europejskie Centrum Solidarności
Centrum Aktywności Studenckiej i Doktoranckiej UG
Akademickie Centrum Kultury UG „Alternator”
Wydział Filologiczny UG
Wydział Historyczny UG
Miasto Gdynia
Miasto Gdańsk
Partnerzy
Instytut Pamięci Narodowej, oddział w Gdańsku
Instytut Dziedzictwa Solidarności
Polskie Towarzystwo Nauk Politycznych, oddział w Gdańsku
Instytut Bałtycki Stowarzyszenie Naukowo-Badawcze
„Gazeta Uniwersytecka” UG