Chociaż w ostatnich latach coraz więcej kobiet uzyskuje tytuł naukowy, na Uniwersytecie Gdańskim wciąż jest znacząco mniej profesorek niż profesorów. By wspierać badaczki, w związku z realizacją założeń polityki równości płci w naszej uczelni, ustanowiono Nagrodę Rektora im. Joanny Schopenhauer. Laureatką pierwszej edycji konkursu została prof. dr hab. Małgorzata Lipowska.

Nagroda Rektora im. Joanny Schopenhauer jest przyznawana kobietom, które uzyskały tytuł profesora, a w swoich badaniach naukowych (w szczególności w ich projektowaniu i interpretacji) uwzględniają  perspektywę płci obiektu badań. W pierwszej edycji nagrody mogły się o nią ubiegać badaczki, które uzyskały tytuł profesora w roku 2023 lub 2024.

- To, że w zasadzie od początku uwzględniam płeć w swoich badaniach, wynika z praktyki klinicznej - zauważa laureatka Nagrody, prof. dr hab. Małgorzata Lipowska. -  Większość zaburzeń jest w różnym stopniu reprezentowana w grupach chłopców i dziewcząt, a badania często skupiały się tylko na tej grupie, w której dane zaburzenie występowało częściej. Brakowało zarówno adekwatnych narzędzi diagnostycznych wrażliwych na kontekst płci, jak i metod terapii zaburzeń neurorozwojowych uwzględniających ten kontekst. Jako badaczka i praktyk (psycholog i psychoterapeuta) jestem świadoma wagi, jaką ma pomijanie płci w nauce i praktyce. Nie ma więc takiego obszaru mojej eksploracji naukowej, gdzie tematyka płci byłaby pomijana. Cieszę się, że moja praca została doceniona.

- Uważam, że bardzo istotne jest zwrócenie uwagi środowiska akademickiego na uwzględnianie wymiaru płci w badaniach - mówi prof. dr hab. Ewa Łojkowska, która z ramienia Uniwersytetu Gdańskiego kieruje projektem Programu HORYZONT 2020 Modifying Institution by Developing Gender Equality Plans (MINDtheGEPs). - Włączanie perspektywy płci do badań naukowych służy poprawie jakości samych badań, a także ich zastosowania dla społeczeństwa wiedzy, technologii oraz innowacji. Uwzględnienie aspektu płci w badaniach jest zapisane w programie HORYZONT EUROPA i zostało uwzględnione w realizowanym obecnie w UG „Planie wdrażania polityki równości płci w Uniwersytecie Gdańskim na lata 2024-2028”.

Skąd pomysł na ustanowienie nagrody? Prof. Ewa Łojkowska zwraca uwagę na dane liczbowe:

- W trakcie realizacji projektu MINDtheGEPs był przygotowywany raport „Kobiety w nauce: Zarządzanie różnorodnością i równouprawnienie płci w społecznej odpowiedzialności Uniwersytetu Gdańskiego”. Jasno z niego wynika, iż jakkolwiek asystentek, doktorantek i adiunktek jest w UG więcej (około 60%) niż asystentów, doktorantów i adiunktów, to już w przypadku odsetka kobiet ze stopniem doktora habilitowanego lub stanowiskiem profesora uczelni sytuacja jest inna: w 2008 ten odsetek stanowił około 30%, w 2019 - 43%, a w 2022 - 47%. Natomiast wśród osób z tytułem naukowym profesora kobiety stanowiły tylko 22% (w 2008), 26% (w 2019) i 29% (w 2022). W ostatnich latach sytuacja się poprawiła, ale ciągle znacząco mniej jest w UG profesorek niż profesorów. Nagroda miała być jednym z czynników mobilizujących kobiety do powiększania dorobku naukowego i ubiegania się o tytuł profesora. Chciałabym podkreślić, iż nasza propozycja ustanowienia tego rodzaju nagrody spotkała się z wielką przychylnością JM Rektora prof. dr. hab. Piotra Stepnowskiego. Pan Rektor objął ją swoim patronatem i zaproponował, aby była to Nagroda Rektora im. Joanny Schopenhauer.

Laureatką pierwszej edycji konkursu o Nagrodę Rektora UG im. Joanny Schopenhauer została prof. dr hab. Małgorzata Lipowska z Instytutu Psychologii Wydziału Nauk Społecznych UG. To właśnie jej osiągnięcie, zatytułowane „Piękno i zdrowie” - psychologia cielesności w ujęciu klinicznym i rozwojowym, zostało najwyżej ocenione przez Komisję Konkursową.

„Pani prof. Małgorzata Lipowska podejmowała tematykę płci w osiągnięciach naukowych wykazanych w postępowaniu o nadanie tytułu profesora. W swoich najważniejszych pracach z zakresu psychologii cielesności wskazała płeć jako czynnik, który nie tylko różnicuje wygląd ciała, ale także stosunek do niego. W opinii pani profesor z perspektywy różnic międzypłciowych najistotniejsza wydaje się rola i waga, jaką atrakcyjności fizycznej przypisują kobiety i mężczyźni” - czytamy w komunikacie o rozstrzygnięciu konkursu.

Komisja konkursowa wysoko oceniła opracowanie przez prof. Małgorzatę Lipowską polskiej normalizacji „Body Esteem Scale” (BES), która  uwzględnienia specyfikę płci i wieku i która jest obecnie jednym z najczęściej stosowanych narzędzi w badaniach polskojęzycznych.

---

Przyznawana corocznie Nagroda Rektora im. Joanny Schopenhauer została ustanowiona w ramach realizowanego w Uniwersytecie Gdańskim w latach 2021-2025 projektu UE Horyzont 2020 Modifying Institutions by Developing Gender Equality Plans (MINDtheGEPs), kierowanego przez prof. dr hab. Ewę Łojkowską. Stanowi ona jedno z działań (działanie 4.6) przewidzianych w ramach uzgodnionego dla Uniwersytetu Gdańskiego Planu wdrażania polityki równości płci w Uniwersytecie Gdańskim na lata 2024-2028.