Europejska Organizacja Biologii Molekularnej (European Molecular Biology Organisation - EMBO) ogłosiła wyniki tegorocznego konkursu o granty instalacyjne. Wśród 10 laureatów z sześciu europejskich krajów znalazł się dr Grzegorz Grabe, adiunkt w Zakładzie Biologii Strukturalnej Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i GUMed.

EMBO to międzynarodowa organizacja zrzeszająca ponad 2 tys. wybitnych naukowców z całej Europy, a także z krajów pozaeuropejskich (w ramach programu EMBO Global Activities). Może się poszczycić bogatymi tradycjami - istnieje od 1964 r. Misją EMBO jest dążenie do doskonałości w obrębie nauk o życiu, wspieranie utalentowanych badaczy na wszystkich etapach kariery, ze szczególnym uwzględnieniem młodych naukowców, stymulowanie wymiany naukowej oraz pomoc w tworzeniu optymalnego środowiska pracy badawczej.

Do flagowych programów EMBO należy program grantów instalacyjnych (EMBO Installation Grants). Jego celem jest stymulowanie powstawania laboratoriów i grup badawczych w krajach objętych programem (obecnie są to: Polska, Litwa, Czechy, Estonia, Grecja, Chorwacja, Węgry, Portugalia, Czarnogóra i Turcja), a także zachęcanie wybitnych naukowców do prowadzenia tam badań (jednym z warunków aplikowania jest spędzenie przez kandydata minimum dwóch lat w czteroletnim okresie poprzedzającym złożenie wniosku poza granicami kraju, w którym grant będzie realizowany). Wysokość dofinansowania to 50 tys. euro rocznie przez okres pięciu lat, współfinansowane przez EMBO oraz właściwą instytucję w kraju, w którym prowadzony będzie projekt badawczy (w Polsce jest to Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego).

W 2025 r. granty instalacyjne uzyskało dziesięcioro badaczek i badaczy, w tym aż troje z Polski. Wśród nich znalazł się adiunkt z Zakładu Biologii Strukturalnej Instytutu Biotechnologii UG Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii UG i GUMed. Dr Grzegorz Grabe w ramach otrzymanego grantu będzie prowadził badania nad przeżywalnością i wirulencją (zjadliwością, zdolnością wnikania do komórek gospodarza i namnażania się w nich) bakterii Salmonella enterica, która zakaża ponad 15 mln osób rocznie. Badania dr. G. Grabe prowadzone w ramach nowo ustanowionego laboratorium mogą przyczynić się do lepszego zrozumienia interakcji między gospodarzem i patogenem, a w konsekwencji do powstania nowych terapii antybakteryjnych.

- Tematem wirulencji oraz mechanizmów wspierających przeżywalność bakterii Salmonella zajmuję się od wielu lat - powiedział dr Grzegorz Grabe. - Dzięki grantowi EMBO IG będę mógł kierować nowo utworzoną grupą badawczą, w której zajmować się będziemy szczegółowym poznawaniem procesów wpływających na przeżycie bakterii chorobotwórczych oraz ich interakcję z organizmem gospodarza. Naszym głównym celem jest zrozumienie molekularnych mechanizmów wpływających na przeżycie i wirulencję groźnych dla człowieka bakterii, takich jak Salmonella, która rocznie infekuje 15 milionów osób. Nasze badania mają duży potencjał do polepszenia terapii infekcji bakteryjnych, które stanowią coraz poważniejszy ciężar dla zdrowia ludzi oraz zwierząt. Grant EMBO IG to dla mnie przede wszystkim zaszczyt oraz docenienie istotności dotychczasowych oraz przyszłych badań ukierunkowanych na dalsze poznanie dynamiki procesów biologicznych krytycznych dla bakteryjnej patogenezy. Cieszę się, że będę mógł podjąć to naukowe wyzwanie właśnie tu, w Gdańsku, gdzie rozpoczęła się moja naukowa przygoda.

Projekt dr. Grzegorza Grabe ma istotne znaczenie nie tylko dla rozwoju nauki w kontekście badań podstawowych, ale również w aspekcie potencjalnego praktycznego zastosowania w ochronie zdrowia publicznego. Granty instalacyjne EMBO należą do najbardziej prestiżowych w dziedzinie nauk o życiu. Serdecznie gratulujemy!

Nabór do kolejnej edycji programu EMBO Instalation Grants rozpocznie się pod koniec stycznia 2025 r. Szczegóły można znaleźć na stronie internetowej grantodawcy: Installation Grants – Application – EMBO.

Dr Grzegorz Grabe ukończył studia na Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii UG & GUMed. W roku 2016 otrzymał doktorat na Imperial College w Londynie, gdzie badał mechanizmy wirulencji bakterii Salmonella. Podczas staży podoktorskich w Imperial College w Londynie oraz w Harvard Medical School w Bostonie analizował funkcjonalne oraz regulacyjne mechanizmy bakteryjnych systemów odpowiedzi na stres, tzw. modułów toksyna-antytoksyna. W 2023 roku z pomocą grantu powrotowego POLONEZ BIS wrócił na macierzysty wydział i podjął dalsze badania ukierunkowane na zgłebienie dynamiki tych systemów. Rok później uzyskał grant OPUS26, w ramach którego obiektem badań jego grupy jest relacja pomiędzy bakterią Salmonella a systemem ubikwitynacji gospodarza.