Przyznano granty zespołowe i indywidualne w ramach Programu Wsparcia Humanistyki Gdańskiej, który skierowany jest do nauczycieli akademickich Uniwersytetu Gdańskiego. Najwyżej dotowany grant otrzymał zespół naukowców, reprezentujący Wydziały Filologiczny, Historyczny i Nauk Społecznych, tworzący International Border Studies Center. - Łączy nas Gdańsk, do którego wracamy z bagażem doświadczeń, sieciami kontaktów, zapasem wiedzy i dobrych praktyk. Jesteśmy nacechowani tym, co tak charakterystyczne dla Gdańska – otwartością, empatią, ciekawością i otwartością na świat, na spotkanie z innym, z odmiennością – wyjaśnia dr hab. Anna Mazurkiewicz prof. UG z Wydziału Historycznego UG oraz inicjatorka powstania Centrum.
PEŁNA LISTA OSÓB, KTÓRE OTRZYMAŁY GRANTY
Program Wsparcia Humanistyki Gdańskiej jest realizowany w ramach Inicjatywy Doskonałości Uczelnia Badawcza (IDUB), a skierowany do nauczycieli akademickich UG, prowadzących działalność naukową w dziedzinie nauk humanistycznych. To już trzeci program realizowany w ramach IDUB. - Jego celem jest wzrost rozpoznawalności humanistyki gdańskiej w Polsce i na świecie. Mamy nadzieję, że przy jego pomocy powstaną w Uniwersytecie Gdańskim unikalne dzieła i projekty – podkreśla prof. dr hab. Wiesław Laskowski, Prorektor ds. Badań Naukowych UG. Przypomnijmy, że działania z programu Inicjatywa Doskonałości – Uczelnia Badawcza oraz program wsparcia gdańskiej humanistyki zapowiedział w swoim programie wyborczym prof. dr hab. Piotr Stepnowski, Rektor UG.
IDUB ogłosił właśnie laureatów Programu, którzy otrzymają wsparcie na zgłoszone programy badawcze zespołowe oraz indywidualne.
Grant zespołowy dla International Border Studies Center
Wśród laureatów znalazł się zespół kierowany przez dr hab. Annę Mazurkiewicz, prof. UG z Wydziału Historycznego, inicjatorki powstania International Border Studies Center (IBSC). W jej zespole znaleźli się: z Wydziału Historycznego dr hab. Tarzycjusz Buliński prof. UG, dr hab. Katarzyna Mirgos, prof. UG, dr Anna Sobecka, z Wydziału Filologicznego UG: dr hab. Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk, prof. UG (także laureatka najwyżej dotowanego indywidualnego grantu w programie), dr Grzegorz Welizarowicz, dr Marta Grzechnik, z Wydziału Nauk Społecznych UG: dr hab. Monika Mazurek, prof. UG i dr Elżbieta Czapka.
Powołanie IBSC jest wynikiem badań problematyki związanej z budowaniem, definiowaniem i przekraczaniem granic oraz doświadczeniem życia i spotkaniem na pograniczu. - Nasz zespół, pracujący nad powołaniem IBSC stanowią badacze na różnym poziomie awansu naukowego, przekonani o naszej roli budowania ram instytucjonalnych dla całej społeczności UG – wyjaśnia dr hab. Anna Mazurkiewicz prof. UG. Centrum ma być otwarte, angażujące naukowców oraz inspirujące i włączające w prace także doktorantów. - Nasz zespół to koło zamachowe do organizacji międzynarodowych projektów, konferencji i spotkań - dodaje dr hab. Anna Mazurkiewicz, prof. UG.
Jak podkreśla, pomysł skupienia rozproszonego dotąd na UG potencjału badawczego powstawał wśród uczestników Border Seminar organizowanego na Wydziale Filologicznym od 2017 roku, z którego w 2019 r. powołano na Instytucie Anglistyki i Amerykanistyki zespół Border Studies / Pracownię badań nad granicami. Kierowana przez dr. Grzegorza Welizarowicza (Zakład Amerykanistyki) Pracownia Border Studies skupia członków z m.in.: UG, University of New Mexico Albuquerque, University of California Santa Barbara. – Border Studies to dziedzina umożliwiająca międzynarodowe kontakty. IBSC ma odzwierciedlić świadomość, że nasze miejsce na ziemi, Gdańsk i region - był i jest miejscem kosmopolitycznym, pograniczem, miejscem spotkań, konfliktów, procesów granicznych – przekonuje dr Grzegorz Welizarowicz z Wydziału Filologicznego UG.
Jak podkreślają badacze z Centrum, impulsem do jego stworzenia była także zachęta ze strony Dziekana Wydziału Historycznego – dr. hab. Arkadiusza Janickiego, prof. UG, a nowe możliwości otworzył ogłoszony przez nowe władze rektorskie Program Wsparcia Gdańskiej Humanistyki. – Do tej pory mogliśmy o tym jedynie pomarzyć – dodaje dr hab. Anna Mazurkiewicz prof. UG.
Grupę członków-założycieli IBSC tworzą pracownicy naukowi UG reprezentujący trzy wydziały: Filologiczny, Historyczny i Nauk Społecznych, których łączy doświadczenie w pracy badawczo-naukowej w środowisku międzynarodowym. - Łączy nas także Gdańsk, do którego wracamy z bagażem doświadczeń, sieciami kontaktów, zapasem wiedzy i dobrych praktyk. Wszyscy jesteśmy nacechowani tym, co tak charakterystyczne dla Gdańska – otwartością, empatią, ciekawością i otwartością na świat, na spotkanie z innym, z odmiennością – wyjaśnia dr hab. Anna Mazurkiewicz prof. UG.
Mimo że prowadzone przez Centrum badania są bardzo różne, to bardzo szybko wspólny mianownik badań nad granicami sprawił, że działają na rzecz umiędzynarodowienia i wzmocnienia marki UG – głównie w obszarze nauk humanistycznych i społecznych. Cała działalność IBSC prowadzona będzie w języku angielskim, a organizowane wydarzenia będą tłumaczone. – Tak, aby by dorobek gdańskich studiów, także w obszarze badań regionalnych, mógł zostać doceniony przez zagranicznych naukowców czy to w perspektywie porównawczej, czy stanowiąc wkład w uniwersalne studia nad ludzkim doświadczeniem – przekonuje dr hab. Anna Mazurkiewicz prof. UG.
Znaczenie Gdańska, jako miasta przez wieki niemieckojęzycznego, rozwijającego się na granicy i w relacji do różnych kultur, nie tylko polskiej i niemieckiej, ale też niderlandzkiej czy skandynawskiej podkreśla dr Anna Sobecka z Wydziału Historycznego UG. Jej zdaniem, w obszarze badań historyczno-artystycznych jednym z priorytetów jest ochrona wspólnego, polsko-niemieckiego dziedzictwa, wymagająca intensywnej współpracy z partnerami z Niemiec. - Jednym z pierwszych zadań będzie realizacja wspólnego projektu badawczego z Instytutem Herdera w Marburgu, którego efektem będzie wydanie katalogu zabytków z terenu Pomorza (Dehio- Handbuch) – informuje.
Działalność Centrum ma zainaugurować kolejna edycja Border Seminar, zaplanowana na 25-27 maja 2021. Na nowy semestr w programie jest konferencja Komitetu Badań nad Migracjami PAN poświęconą Pograniczu. Jeszcze w maju powstanie strona internetowa, informująca o inicjatywach i działaniach IBSC.
IBSC ma na celu synergię potencjału gdańskiej humanistyki (i nauk społecznych), integrację naukowców, zespołów oraz współpracę z autonomicznymi pracowniami. Na Wydziale Filologicznym UG działają od lat prężnie dwie pracownie, zajmujące się problematyką granic i pograniczy. Dr hab. Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk prof. UG, kierująca istniejącą od 2012 roku interdyscyplinarną Pracownią Badań nad Narracji Pamięci Pogranicza, planuje zrealizować z Centrum m.in. seminarium networku polsko-niemiecko-rosyjsko-ukraińskiego na temat Nachbebeneiner Zäsur in der interkulturellen Literatur Und Kulturpraxis. Formationserlebnisseeiner Umbruchsgeneration oraz międzynarodową konferencję grassoznawczą z okazji jubileuszu 95-lecia urodzin pisarza Literackie interkulturowe dialogi i konfrontacje.
Grant indywidualny dla dr hab. Miłosławy Borzyszkowskiej-Szewczyk prof. UG
Dr hab. Miłosława Borzyszkowska-Szewczyk prof. UG jest także laureatką najwyżej dotowanego indywidualnego grantu. Zapytana o Program Wsparcia Gdańskiej Humanistyki, stwierdziła że zdopingował ją do uporządkowania planów naukowych na najbliższe lata. - Część z nich ujęłam jako zamierzenie „Pogranicza w dialogu. Dialogi na pograniczach. Narracje – Pamięć – Tożsamość”, które spotkało się z tak życzliwą reakcją jurorów konkursu - wyjaśnia. To szereg działań, zarówno indywidualnych, np. projekt monografii z zakresu literaturoznawstwa interkulturowego dot. twórczości Güntera Grassa, jak i zespołowych, które dr hab. Borzyszkowska-Szewczyk prof. UG chce zrealizować z członkami Pracowni Badań nad Narracjami Pamięci Pogranicza, działającej przy Wydziale Filologicznym UG, oraz z badaczami z innymi ośrodkami z Polski i z zagranicy, zapraszając do współpracy członków ISBC. Przyznana dotacja wykorzystana zostanie na kontynuację i rozwój profilu badawczego Pracowni, która wychodząc od początku od rodzimego regionu (Gdańsk – Kaszuby – Pomorze) oraz polsko-niemieckiego pogranicza kulturowego poszerza spektrum porównawcze o kolejne pogranicza, szczególnie Europy Środkowo-Wschodniej, a jednym z istotnych filarów jej działalności jest upowszechnianie wyników badań, realizowanie projektów na styku nauki i kultury, intensywna obecność w życiu społecznym regionu oraz w środowiskach byłych mieszkańców Gdańska, Kaszub i Pomorza.
Dr hab. Borzyszkowska-Szewczyk prof. UG wspomina także o mających się − dzięki dotacji PWGH− niebawem rozpocząć badaniach terenowych na Pomorzu Środkowym w ramach interdyscyplinarnego pilotażowego projektu badawczego Pomiędzy oswajaniem a zawłaszczaniem przestrzeni polsko-niemieckiego pogranicza. „Poniemiecka" mała architektura sakralna i cmentarze w krajobrazie kulturowym Pomorza i Dolnego Śląska w perspektywie porównawczej. Badanie zrealizujemy z dr hab. Agnieszką Latochą, prof. UWr, geografką kultury kierującą Pracownią Badań Krajobrazu UWr. oraz dr Oliwią Murawską, antropolożką kultury z Uniwersytetu w Innsbrucku, członkinią zespołu Pracowni – zapowiada germanistka. Dla wzmocnienia i umiędzynarodowienia badań oraz ich wyników planuje publikacje w czasopismach o globalnym zasięgu, m.in. we współpracy z prof. dr hab. Cezarym Obracht-Prondzyńskim z Pomorskiego Centrum Badań nad Kulturą na Wydziale Nauk Społecznych.