Wykład prof. Jana Sowy „Maj ’68: między spektaklem a rewolucją. Lata sześćdziesiąte jako laboratorium polityki i życia codziennego” to część cyklu spotkań dotyczących podmiotowości studentów w przestrzeni społecznej. Wydarzenie odbędzie się 9 grudnia 2025 na Wydziale Nauk Społecznych.

Wykład proponuje rekonstrukcję lat 60. XX wieku jako momentu, gdy kilka równoległych kryzysów - przede wszystkim kolonialny, polityczny i kulturowy - nałożyło się na siebie w sposób, który na chwilę stworzył realne zagrożenie dla nowoczesno-kapitalistycznego porządku. Maj ’68 nie był tylko generacyjnym karnawałem czy przełomem liberalno-obyczajowym, lecz także gwałtownym zderzeniem różnych logik buntu: klasy robotniczej walczącej o rzeczywistą kontrolę nad procesem pracy, studentów kontestujących akademicki i państwowy autorytaryzm, a także zdecentralizowanych ruchów Nowej Lewicy domagających się przebudowy samego horyzontu polityczności. Lata 60. XX wieku jawią się jako globalna koniunkcja: protesty w Paryżu splatają się z wojną w Wietnamie, dekolonizacją Algierii, ruchem praw obywatelskich w USA i antyimperialistycznymi zrywami w bloku sowieckim, gdzie sprzeciw wobec autorytarnej biurokracji miał inną treść, ale podobną strukturę.

Głównym punktem odniesienia dla wykładu będzie diagnoza postawiona przez Guya Deborda i sytuacjonistów: kapitalizm późnej nowoczesności działa nie poprzez represję, ale poprzez spektakularną reorganizację czasu, przestrzeni i pragnień. Demonstracje, okupacje i słynne hasła na murach nie były tylko dekoracją czy pustymi gestami wściekłości - stanowiły praktykę polityczną, próbę wyjścia poza instytucjonalne ramy tego, co możliwe.

Dziedzictwo tamtego okresu pozostaje ambiwalentne: niektóre postulaty ówczesnych protestów - zwłaszcza te dotyczące sfery obyczajowej - doczekały się w dużej mierze realizacji, jednak polityczne, a przede wszystkim gospodarcze żądania tamtego buntu nie zostały spełnione. To właśnie ta częściowa porażka, czy też niepełny sukces, połączone z późniejszą absorpcją buntu przez spektakl, najlepiej odsłaniają warunki możliwości współczesnej polityki, ujawniając, jakie dążenia i postulaty dają się zintegrować z porządkiem liberalno-kapitalistycznej nowoczesności, a jakie stanowią dla niego zasadnicze zagrożenie. W tym sensie lata 60. ubiegłego stulecia wciąż pozostają dzisiaj istotnym punktem odniesienia dla krytycznej refleksji społeczno-politycznej.

Wykład prof. Jana Sowy odbędzie się na Wydziale Nauk Społecznych UG we wtorek 9 grudnia 2025 r. o godzinie 13:00 w auli S204.

Organizatorami wydarzenia są Centrum Aktywności Studenckiej i Doktoranckiej, Parlament Studentów UG, Politicus - międzywydziałowe koło politologii UG oraz Wydział Nauk Społecznych UG.