Zanieczyszczenie światłem sztucznym (ang. Light pollution) to nadmierne lub uciążliwe, źle ukierunkowane sztuczne światło. Źródłem problemu jest przede wszystkim niewłaściwie skonstruowane oświetlenie zewnętrzne, które zamiast oświetlać docelowe miejsce powoduje „ucieczkę światła” w kierunku nieba, przyczyniając się do emisji LP, a zarazem marnotrawienia energii. Badania nad prawnymi i administracyjnymi aspektami przeciwdziałania zanieczyszczeniom światłem sztucznym prowadzi, w ramach autorskiego projektu „GOOD LIGHT LAW” przy Instytucie Metropolitalnym, dr Katarzyna Szlachetko z Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu Gdańskiego.
Zanieczyszczenie światłem sztucznym nie jest nowym zjawiskiem, jednak nie zostało jeszcze dostatecznie utrwalone w świadomości społecznej. To nic innego, jak nadmierne lub uciążliwe, źle ukierunkowane sztuczne światło. Dr Katarzyna Szlachetko z Wydziału Prawa i Administracji UG prowadzi badania nad prawnymi i administracyjnymi aspektami przeciwdziałania zanieczyszczeniom światłem sztucznym w ramach autorskiego projektu „GOOD LIGHT LAW” (GLL) przy Instytucie Metropolitalnym. Jak podkreśla, walka z zanieczyszczeniem światłem wymaga skoordynowania polityki ochrony środowiska, polityki rozwoju oraz planowania i zagospodarowania przestrzennego.
- W dobie zmieniającego się klimatu, postępującej degradacji środowiska naturalnego, wielu nowych wyzwań stojących przed systemem opieki zdrowotnej, w kręgach naukowców i ekspertów coraz więcej mówi się o potrzebie zrównoważonego planowania przestrzennego, czyli harmonizującego interes publiczny i interesy prywatne, uwzględniającego solidaryzm pokoleniowy i zasoby środowiska. Ten paradygmat ma wiele implikacji i nakazuje uwzględniać w działalności organów planistycznych nowe zjawiska. To właśnie skłoniło mnie do podjęcia badań nad problemem zanieczyszczeń światłem, który w Polsce wciąż jest traktowany w dyskursie publicznym marginalnie, a obowiązujące prawo nie przewiduje środków skutecznej ochrony przez wyróżnioną kategorią zanieczyszczeń – mówi dr Katarzyna Szlachetko. – Celem prowadzonego przeze mnie projektu GLL jest zwrócenie uwagi na potrzebę i znaczenie „dobrego prawa” w zakresie projektowania i realizacji oświetlenia zewnętrznego.
Jakie są konsekwencje zanieczyszczeń światłem? Badania naukowe wykazują, że nadmierna emisja sztucznego światła ma szkodliwy wpływ na zdrowie fizyczne i psychiczne człowieka, powoduje zaburzenia cyklu chronobiologicznego zwierząt (szczególnie gatunków nocnych i wędrujących), zakłóca fotoperiodyzm niektórych gatunków roślin, stwarza niebezpieczeństwo w ruchu drogowym, współprzyczynia się do zmian klimatu oraz uniemożliwia amatorskie i profesjonalne obserwacje astronomiczne
Dr Katarzyna Szlachetko jest również członkiem interdyscyplinarnej grupy badawczej „ILLUME” w ramach Centrum Badawczego EcoTech na Politechnice Gdańskiej, której celem jest minimalizacja wpływu zanieczyszczeń sztucznym światłem na ludzi, faunę i florę. Jesienią br. w ramach współpracy z amerykańską organizacją International Dark-Sky Association zorganizowana zostanie międzynarodowa konferencja: „Responsible Outdoor Lighting at night”.