Wybitne uczone: prof. Ewa Łojkowska oraz prof. Małgorzata Omilanowska-Kiljańczyk zostały laureatkami Nagrody Naukowej Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza za 2021 rok. Prof. Ewa Łojkowska otrzymała nagrodę w kategorii nauk przyrodniczych i ścisłych, a prof. Małgorzata Omilanowska-Kiljańczyk w kategorii nauk humanistycznych i społecznych. Tym samym obie najważniejsze pomorskie nagrody naukowe trafiły do Uniwersytetu Gdańskiego.

Retransmisja wydarzenia będzie dostępna o godzinie 19.00 na portalu gdansk.pl.

Prof. dr hab. Ewa Łojkowska Nagrodę Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza w kategorii nauk przyrodniczych i ścisłych otrzymała za wybitne osiągnięcia naukowe dotyczące badań fitopatologicznych, w szczególności genetyki i diagnostyki bakteryjnych patogenów roślin.

Prof. dr hab. Ewa Łojkowska jest biotechnolożką, profesorką Uniwersytetu Gdańskiego w dziedzinie nauk biologicznych. Specjalizuje się w biotechnologii roślin, fitopatologii molekularnej oraz biochemii roślin. Jest autorką i współautorką ponad dwustu publikacji naukowych z zakresu szeroko pojętej biotechnologii roślin, cytowanych ponad 2800 razy i większości opublikowanych w międzynarodowych czasopismach i monografiach naukowych. Popularyzatorka wiedzy z zakresu biologii i biotechnologii, szczególnie w obszarach zrównoważonego rozwoju. Jest promotorką młodych badaczek, zaangażowaną w działania na rzecz różnorodności, społecznej odpowiedzialności i równouprawnienia kobiet w nauce. Przedstawicielka w  licznych międzynarodowych gremiach naukowych, wielokrotnie nagradzana za swoją działalność naukową i społeczną. Obecnie pełni funkcje: kierowniczki Zakładu Ochrony i Biotechnologii Roślin oraz Laboratorium Badawczo-Wdrożeniowego na Międzyuczelnianym Wydziale Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Prof. dr hab. Małgorzata Omilanowska-Kiljańczyk Naukową Nagrodę Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza za 2021 rok w kategorii nauk humanistycznych i społecznych otrzymała za wybitne dokonania w kraju i za granicą w zakresie nauk o sztuce.

Prof. dr hab. Małgorzata Omilanowska-Kiljańczyk jest historyczką sztuki, profesorką Uniwersytetu Gdańskiego w dziedzinie nauk humanistycznych oraz profesorką nadzwyczajną w Instytucie Sztuki PAN. Specjalizuje się w problemach architektury XIX, XX i XXI wieku, przede wszystkim Warszawy, Gdańska i regionu pobrzeża Bałtyku, a także dziejów ochrony zabytków i życia artystycznego. Jest autorką i współautorką ponad stu monografii i artykułów naukowych z zakresu historii sztuki i architektury, opublikowanych w międzynarodowych i krajowych prestiżowych wydawnictwach. Jest przedstawicielką licznych międzynarodowych gremiów społecznych i naukowych, a także popularyzatorką historii architektury, działaczką społeczną i polityczką (minister kultury i dziedzictwa narodowego w rządach Donalda Tuska i Ewy Kopacz). Wielokrotnie nagradzana za dzielność naukową i społeczną. Obecnie pełni funkcję dyrektorki Instytutu Sztuki Uniwersytetu Gdańskiego.

LAUREATKI O NAGRODACH

Prof. dr hab. Ewa Łojkowska

Nagroda Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza jest dla mnie ogromnym wyróżnieniem i zaszczytem zwłaszcza, że po raz pierwszy została przyznana za badania prowadzone nad roślinami i czynnikami powodującymi ich choroby, a szerzej ujmując badania z zakresu biotechnologii roślin i fitopatologii molekularnej. Bardzo się cieszę, że splendor nagrody spłynie na biotechnologię roślin i cały mój zespół badawczy, Jestem zaszczycona tą Nagrodą także dlatego, iż Gdańsk jest moim miastem ukochanym, które wybrałam na miejsce do życia jako czterdziestolatka, w pełni dojrzałości naukowej i życiowej. Jestem wielce usatysfakcjonowana, iż mogłam rozwinąć swoje badania naukowe właśnie w Gdańsku na unikatowym w skali całej Polski Międzyuczelnianym Wydziale Biotechnologii Uniwersytetu Gdańskiego i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego.

Prof. dr hab. Małgorzata Omilanowska-Kiljańczyk

Nagroda Heweliusza jest dla mnie niezwykle ważna, bo podsumowuje moje osiągnięcia naukowe przede wszystkim w kontekście moich badań nad sztuką i architekturą Gdańska i Pomorza. Podjęłam ten kierunek badań niespełna dwadzieścia lat temu i ogromnie się cieszę, że udało mi się uzyskać rezultaty badawcze, które uznane zostały za warte tej nagrody. Mam też poczucie, że to nagroda nie tylko dla mnie, ale i dla moich koleżanek i kolegów, pracowników, doktorantów i magistrantów, bo zawsze to, co osiągamy, jest efektem synergii, wzajemnych inspiracji i dzielenia się wiedzą.

O NAGRODZIE NAUKOWEJ MIASTA GDAŃSKA IM. JANA HEWELIUSZA

Nagroda Naukowa Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza, nazywana także Pomorskim Noblem, przyznawana jest od 1987 roku reprezentantom gdańskiego środowiska naukowego za wybitne osiągnięcia naukowe. Pomysłodawcami nagrody byli ówczesny prezydent Gdańska, Kazimierz Rynkowski, oraz przewodniczący Komitetu Obchodów 300-lecia śmierci Jana Heweliusza, prof. Robert Szewalski. Pierwszy laureat został wyłoniony w 1988 roku.  Przez kilkanaście lat nagroda przyznawana była jedynie w dziedzinie nauk ścisłych i przyrodniczych. W 2001 roku po raz pierwszy przyznano ją także w dziedzinie nauk humanistycznych. W 2013 roku kategoria nauk humanistycznych została poszerzona o nauki społeczne.  Nagrody we wszystkich kategoriach są wręczane podczas specjalnej uroczystości, która każdego roku odbywa się 28 stycznia, w dniu urodzin Jana Heweliusza.

Od 1988 roku tę najważniejszą gdańską nagrodę naukową otrzymało pięćdziesięciu jeden naukowców, w tym wielu naukowców z Uniwersytetu Gdańskiego:

– w kategorii nauk przyrodniczych i ścisłych nagrodę otrzymali: prof. dr hab. Maciej Żylicz (1992), prof. dr hab. Karol Taylor (1995), prof. dr hab. Zbigniew Grzonka (1999), prof. dr hab. Grzegorz Węgrzyn (2003), prof. dr hab. Marcin Pliński (2007), prof. dr hab. Ryszard Horodecki (2008), prof. dr hab. Jerzy Błażejowski (2012), prof. dr hab. Marek Żukowski (2015), prof. dr hab. Piotr Stepnowski (2018); prof. dr hab. Ewa Łojkowska (2021).

– w kategorii nauk humanistycznych i społecznych nagrodę otrzymali: prof. dr hab. Roman Wapiński (2001), prof. dr hab. Edmund Kotarski (2002), prof. dr hab. Józef Bachórz (2003), prof. dr hab. Bohdan Dziemidok (2004), prof. dr hab. Józef Borzyszkowski (2005), prof. dr hab. Jerzy Limon (2006), prof. dr hab. Małgorzata Czermińska-Książek (2007), prof. dr hab. Zdzisław Brodecki (2009), prof. dr hab. Jan Burnewicz (2010), prof. dr hab. Mirosław Szreder (2011), prof. dr hab. Brunon Synak (2012), prof. dr hab. Stefan Chwin (2013), prof. dr hab. Mieczysław Nurek (2014), prof. dr hab. Jerzy Zajadło (2016), prof. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński (2017), prof. dr hab. Maria Mendel (2020); prof. dr hab. Małgorzata Omilanowska-Kiljańczyk (2021).

dr Beata Czechowska-Derkacz, Instytut Mediów, Dziennikarstwa i Komunikacji Społecznej, specjalista ds. promocji badań naukowych

BIOGRAMY

EWA ŁOJKOWSKA (ur. 8 VII 1954 Bielsko-Biała), biotechnolożka roślin. W 1977 roku ukończyła studia magisterskie na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu, od 1984 roku doktor nauk rolniczych w zakresie biochemii roślin, od 1991 doktor habilitowany nauk rolniczych w zakresie fitopatologii. W roku 2001 otrzymała tytuł naukowy profesora nauk biologicznych.

Od roku akademickiego 1993/1994 profesorka Międzyuczelnianego Wydziału Biotechnologii (MWB) UG i Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego (GUMed). Od 1994 roku kierowniczka Zakładu Ochrony i Biotechnologii Roślin MWB UG i GUMed. W latach 2005–2012 dziekan MWB UG i GUMed. Od 2019 przewodnicząca Komisja ds. Społecznej Odpowiedzialności Uniwersytetu Gdańskiego. Od 2020 przewodnicząca Rady Dziedzinowej Nauk o Życiu Uniwersytetu Mikołaja Kopernika w Toruniu. W latach 1986–1988 odbyła staż naukowy w University of Wisconsin-Madison (USA)  następnie w latach 1991–1993 w Institut National des Sciences Appliquées w Lyonie (Francja). W latach 2001–2009 prowadziła wykłady w Università degli Studi di Perugia (Włochy).

Specjalistka w zakresie molekularnych czynników warunkujących chorobotwórczość bakterii oraz bioróżnorodności i taksonomii molekularnej bakteryjnych patogenów roślin. Badała także molekularne podstawy odporności roślin użytkowych na bakterie chorobotwórcze. Autorka ponad 200 publikacji naukowych, cytowanych ponad 2800 razy i większości opublikowanych w międzynarodowych czasopismach i monografiach naukowych. Do najważniejszych należą rozdziały w monografiach: Genetic improvements of Solanaceaus Crops (2006), Bacterial Pangenomics (2020), Plant disease caused by Dickeya and Pectobacterium species (2021). Liderka i uczestniczka wielu międzynarodowych i krajowych projektów badawczych oraz organizacji i sieci naukowych. Od lat związana z programem ERA-NET Network EUPHRESCO – DICKEYA & PECTOBACTERIUM.

W kadencji 2013–2016 i 2017–2020 członkini Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów Naukowych, od roku 2020 przewodnicząca Komitetu Biotechnologii Polskiej Akademii Nauk.

Od roku 2006 przewodnicząca Jury nagrody L’Oreal Polska dla Kobiet i Nauki, od 2008 prezeska Fundacji Profesora Wacława Szybalskiego, od 2013 członkini Jury międzynarodowego Programu For Women in Science - International Rising Talents. Od 2021 członkini AcademiaNET i ekspertka Programu RE-IMAGING EUROPA –Sustainable Agriculture and Innovation.

Odznaczona w 2011 Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski a w roku 2020 Medalem 50-lecia UG.

MAŁGORZATA OMILANOWSKA-KILJAŃCZYK jest historyczką sztuki, profesorem zwyczajnym na Uniwersytecie Gdańskim i profesorem nadzwyczajnym w Instytucie Sztuki PAN. Specjalizuje się w problemach architektury XIX, XX i XXI wieku, przede wszystkim Warszawy, Gdańska i regionu pobrzeża Bałtyku, a także dziejów ochrony zabytków i życia artystycznego. Była stypendystką kilkunastu europejskich instytucji naukowych, m.in. Wissenschaftskolleg w Berlinie. Była członkinią wielu rad naukowych m.in. Germanisches Nationalmuseum w Norymberdze i House of European History w Brukseli, a obecnie Deutsches Historisches Institut i członkinią Rady Programowej ECS w Gdańsku. Jest także członkinią Rady Uniwersytetu Gdańskiego. W latach 2012-2014 była podsekretarzem stanu, a w latach 2014-2015 Ministrem Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Jest autorką ponad setki artykułów naukowych i książek, m.in. Budowanie nad Bałtykiem (2017), za którą otrzymała nagrodę Splendor Gedanensis, a także: Kreacja-Konstrukcja-Rekonstrukcja (2016), Budowanie na obcej ziemi (2016), Nadbałtyckie Zakopane. Połąga w czasach Tyszkiewiczów (2011), Architekt Stefan Szyller (2008), Świątynie handlu. Warszawska architektura komercyjna doby wielkomiejskiej (2004).