Przez ostatnie trzydzieści lat Fundacja na rzecz Nauki Polskiej przekazała ponad półtora miliarda złotych na różne przedsięwzięcia związane z  rozwojem środowiska naukowego w naszym kraju. Które z tych inicjatyw były najważniejsze? Okazuje się, że wśród 30 najbardziej wpływowych badań sfinansowanych przez FNP, aż pięć zostało przeprowadzonych przez naukowców z Uniwersytetu Gdańskiego. 

Fundacja na rzecz Nauki Polskiej powstała w 1991 r. Jej celem jest wspieranie badań oraz rozwój środowiska naukowego. Obecnie jest to największe w Polsce pozabudżetowe źródło finansowania nauki. 

W ramach podsumowania swojej dotychczasowej działalności FNP przygotowało książkę “Sięgając po niezbadane". Jej bohaterami są naukowcy, którzy przeprowadzili najbardziej wpływowe badania sfinansowane przez Fundacje w ciągu ostatnich trzech dekad jej działania. Laureatów wybierano na podstawie wysokich kryteriów jakościowych. Nagrodzone prace musiały znajdywać się w grupie 1 proc. najwyżej cytowanych na świecie w danej dziedzinie.

Pięć na trzydzieści rozdziałów wydania zostało poświęconych badaniom, w których brali udział naukowcy Uniwersytetu Gdańskiego. Wśród nich są:

1. Prof. dr hab. Ryszard Horodecki, prof. dr hab. Michał Horodecki, prof. dr hab. Paweł Horodecki, dr hab. Karol Horodecki, prof. UG — Międzynarodowe Centrum Teorii Technologii Kwantowych UG. Rozdział ”Dlaczego splątanie kwantowe może być zagadnieniem filozoficznym? I co na jego temat ma do powiedzenia zarozumiały człowiek-jajo, czyli Humpty Dumpty, znawca semantyki, którego spotkała Alicja po drugiej stronie lustra?”
2. Prof. dr hab. Natalia Marek-Trzonkowska - Międzynarodowe Centrum Badań nad Szczepionkami Przeciwnowotworowymi (ICCVS), UG oraz Zakład Medycyny Rodzinnej GUMed i prof. dr hab. med. Piotr Trzonkowski - Katedra Immunologii Medycznej GUMed. Rozdział „Trzecia rewolucja”.

3. Prof. dr hab. Tomasz Puzyn — Pracownia Chemoinformatyki Środowiska, Wydział Chemii UG. Rozdział „Jak efektywnie i bezpiecznie projektować nanomateriały? W jaki sposób opracować metodę, która pozwoli na analizę miliardów wariantów nanocząstek, a jednocześnie znacząco obniży koszty, skróci czas pracy i zredukuje liczbę wykorzystywanych zwierząt laboratoryjnych?”.

4. Prof. dr hab. Marek Żukowski — Międzynarodowe Centrum Teorii Technologii Kwantowych, UG, rozdział „Jak to jest prowadzić badania nad rozumieniem praw mechaniki kwantowej ze świadomością, że powiedziano na ten temat już bardzo dużo? I mimo to zaproponować coś oryginalnego?”

5. Prof. dr hab. Karol Życzkowski - Krajowe Centrum Informatyki Kwantowej UG, Wydział Fizyki, Astronomii i Informatyki Stosowanej UJ. Rozdział ”Jakie problemy można rozwiązać przy pomocy układu baz wzajemnie nieobciążonych? Jak wykorzystać własności symetrii do znalezienia wyróżnionego pomiaru kwantowego? Czym gry kwantowe różnią się od gier klasycznych?”

12 kwietnia br. odbyła się premiera książki. Na wydarzenie zostali zaproszeni wszyscy laureaci wyróżnienia FNP. -  Kiedyś oglądałem gonitwy końskie i moją uwagę zwrócił wierzchowiec nazwany “Reaching for the moon” - rozpoczął uroczystość prezes Fundacji prof. dr hab. Maciej Żylicz - Później okazało się, że był to koń Królowej Elżbiety II. Pomyślałem wtedy, że to dobre motto działań naukowców, czyli sięganie po coś, co nie jest jeszcze zbadane.

- W książce i w naszych dzisiejszych dyskusjach rozmawiamy o przykładach trzydziestu osób, których sukcesy związane są w pewien sposób ze wsparciem od Fundacji. Mój obecny wynik z FNP to 4:3, 4 granty zatwierdzone i 3 odrzucone - powiedział w trakcie premiery książki prof. Tomasz Puzyn z Uniwersytetu Gdańskiego. -  Natomiast chciałem powiedzieć, że te trzy porażki też były w jakiś sposób trampoliną do sukcesu. Fundacja jest jedną z niewielu instytucji, które w przypadku odrzucenia grantu zapewniają bardzo rzetelną informację zwrotną. Po otrzymaniu takiego komunikatu człowiek ma nadal ochotę poprawić wszystko i wysłać swoje podanie do innego ośrodka finansującego. Dlatego uważam, że ten wynik to nie 4:3, a tak naprawdę 7:0.  

Wydarzenie poprowadzili prof. dr hab. Krzysztof Meissner, wybitny fizyk oraz popularyzator nauki, oraz dr Patrycja Dołowy, jedna ze współautorek książki, dziennikarka naukowa i pisarka. Razem przedstawili pokrótce każde z wyróżnionych badań.

Elektroniczna wersja książki Patrycji Dołowy, Karoliny Głowacka oraz Anny Matei „Sięgając po niezbadane”. 

Informacja zamieszczona na stronie FNP.

Filmowa relacja ze spotkania.