Z głębokim żalem przyjęliśmy wiadomość o śmierci

Profesor Hanny Popowskiej-Taborskiej

wybitnej językoznawczyni, slawistki, kaszubolożki,

badaczki zabytków języka kaszubskiego i słownictwa języków słowiańskich,

Doktor Honoris Causa Uniwersytetu Gdańskiego z 1999 roku

na wniosek Wydziału Filologiczno-Historycznego

„za wybitne osiągnięcia w badaniach języków słowiańskich, zwłaszcza kaszubszczyzny,

za szczególny udział w rozwoju kadry naukowej Uniwersytetu Gdańskiego

oraz za kształtowanie postawy tolerancji i otwartości w badaniach humanistycznych”.

Zawodowo związana z Instytutem Slawistyki w Polskiej Akademii Nauk, 
wraz z Rodzicami uhonorowana tytułem Sprawiedliwa Wśród Narodów Świata.

Hołd oraz wyrazy głębokiego współczucia Rodzinie

składają

Rektor, Senat i społeczność Uniwersytetu Gdańskiego

Hanna Popowska Taborska (ur. 22 marca 1930 – zm. 6 grudnia 2022)

Drogę naukową rozpoczęła pod opieką prof. Zdzisława Stiebera w Uniwersytecie Łódzkim, aby w 1954 r. trafić do zorganizowanego przez niego zespołu badaczy Atlasu językowego kaszubszczyzny w Zakładzie Slawistyki Polskiej Akademii Nauk w Warszawie (dziś Instytut Slawistyki PAN). Brała udział w pracach nad AJK na każdym etapie, począwszy od badań ankietowych na Kaszubach i terenach ościennych (1955-61, ok. 200 wsi), a od tomu VII do XV (1978) była jego redaktorem. Pracowała z ks. Bernardem Sychtą nad obu jego słownikami, a tom trzeci Słownictwa kociewskiego przygotowała po śmierci autora do druku. Jako autorka stosunkowo niewielkiej, ale znaczącej książeczki Kaszubszczyzna. Zarys dziejów wydanej w 1980 r. przyczyniła się do wzrostu poczucia tożsamości wielu Kaszubów. W archiwum w Petersburgu odkryła wiele kaszubskich materiałów źródłowych, odczytała je, zinterpretowała i opublikowała. Napisała dziesiątki artykułów kaszubistycznych zebranych w trzech tomach Szkiców z kaszubszczyzny. Współpracowała owocnie z gdańskim środowiskiem językoznawczym. Wspólnie z Jerzym Trederem przygotowała krytyczne wydanie Resztek Słowian na południowym Brzegu Morza Bałtyckiego Aleksandra Hilferdinga (1989), potem słownik Ceynowy (2001), recenzowała książki, prace doktorskie, pisała opinie habilitacyjne (m.in. prof. Edwarda Brezy i Jerzego Tredera). W latach 1983-98 regularnie brała udział w konferencjach naukowych w Jastrzębiej Górze „Polszczyzna regionalna Pomorza”, od 1994 r. w sympozjach dialektologiczno-onomastycznych pn. „Nazwy Pomorza dawniej i dziś (później: „Językowy, literacki oraz kulturowy obraz Pomorza dawniej i dziś”) organizowanych ku pamięci prof. Huberta Górnowicza.

Prof. Hanna Popowska-Taborska stawiała pytanie o historyczny zasięg kaszubszczyzny na szeroko zakrojonym polu języków słowiańskich (odniesienia łużyckie, bohemistyczne, wschodnio- i południowosłowiańskie). Monografia Wczesne dzieje Słowian w świetle ich języka miała trzy wydania, została przetłumaczona na język słoweński, a w 1993 r. wyróżniona nagrodą Wydziału I PAN im. Kazimierza Nitscha. Dzięki licznym publikacjom Profesor Popowskiej-Taborskiej, m.in. po angielsku, francusku, niemiecku i rosyjsku, Kaszuby i kaszubszczyzna są lepiej znane slawistom w Europie i na świecie. Swoją wysoką pozycję naukową Profesor osiągnęła dzięki wybitnym uzdolnieniom badawczym, wyjątkowej pracowitości i zamiłowaniom naukowym, a także niezwykłej umiejętności współpracy w różnie skonfigurowanych zespołach badawczych. We współpracy z prof. Wiesławem Borysiem z Krakowa (1939-2021) podjęła się epokowego wręcz zadania opracowania Słownika etymologicznego kaszubszczyzny, który w sześciu tomach (ostatni indeks) zawiera ponad 3700 haseł i objaśnia ok. 9 tys. wyrazów (Warszawa 1994-2010). Dzieło piętnastu lat pracy zostało docenione nagrodą prezesa Rady Ministrów w roku 2012.

Była członkiem licznych rad naukowych, towarzystw naukowych, redakcji. W 1979 r. Klub Studencki „Pomorania” przyznał Jej Medal Stolema, a w 1996 r. Zrzeszenie Kaszubsko-Pomorskie – Medal im. B. Chrzanowskiego „Poruszył wiatr od morza”. Była członkiem-założycielem Instytutu Kaszubskiego, od 2012 Członkiem Honorowym Instytutu. Gdańskie Towarzystwo Naukowe przyjęło ją w poczet członków honorowych w 1995 r. W 1999 r. Uniwersytet Gdański uhonorował Ją tytułem Doctora Honoris Causa.

Rodzina Popowskich należy do wyróżnionych tytułem Sprawiedliwy wśród Narodów Świata. Hanna Popowska-Taborska nigdy nie była obojętna na sprawy społeczno-polityczne, stawała w obronie wolności, solidarności i praworządności, m.in. wsparła Apel 64, a w 2007 r. protestowała przeciwko lustracji w środowisku pracowników naukowych. Będąc na naukowej emeryturze z zainteresowaniem śledziła rozwój kaszubskiego języka literackiego, tej problematyki dotyczyła jej ostatnia książka naukowa Współczesny kaszubski język literacki z dziedzictwem leksykalnym w tle (2019), ale nie ostatnia książka w ogóle. Rok temu nestorka językoznawstwa polskiego wydała Zapisywane z doskoku wspomnienia rodzinne opatrzone osobistą refleksją związaną z historią Polski.