- W ciągu ostatnich 20 lat została wykonana gigantyczna praca – z poziomu kilku tysięcy studentów zagranicznych przeszliśmy do imponującej liczby stu tysięcy, osiągając procentowo przeciętny wskaźnik europejski umiędzynarodowienia 8,7% studentów z zagranicy w minionym roku. O szansach dla polskiej nauki związanych z umiędzynarodowieniem, a także problemach i trudnościach, jakie stoją przed szkolnictwem wyższym w tym zakresie, dyskutowano na Uniwersytecie Gdańskim podczas jubileuszowej konferencji „Studenci zagraniczni w Polsce 2025” odbywającej się w ramach programu „Study in Poland”.
- Nasza uczelnia jest dziś miejscem, gdzie spotykają się różne kultury, idee i perspektywy, co czyni ją wyjątkową przestrzenią do nauki i rozwoju. Jestem pewien, że tak jest w każdej z uczelni, która rozumie wagę współpracy międzynarodowej i traktuje ją jako nierozerwalny element swojej misji i strategii. Umiędzynarodowione kształcenie, wspólne projekty badawcze, wymiany na każdym szczeblu społeczności akademickiej, partnerstwa międzynarodowe, wzbogacają nasze wspólnoty uczelniane, ale też zmieniają nas samych, uczą nas wszystkich tolerancji, otwartości i szacunku dla różnorodności – powiedział, otwierając konferencję, prof. Piotr Stepnowski, Rektor Uniwersytetu Gdańskiego. Wspomniał również o wyzwaniach stojących przed szkolnictwem wyższym w kontekście umiędzynarodowienia: budowie nowej strategii akademickiej współpracy zagranicznej państwa polskiego, procedowanej ustawie wizowej, realizacji nowych założeń polityki migracyjnej, wyzwaniach dla akredytacji kierunków w partnerstwach europejskich, rozhuśtanym bezpieczeństwie międzynarodowym.
Słowa podziękowań do władz Uniwersytetu Gdańskiego skierowała dr Bianka Siwińska, Prezeska Fundacji Edukacyjnej „Perspektywy”: - Dziękuję za wysiłek, jaki włożył Uniwersytet Gdański w to, aby ta impreza była na tak wysokim poziomie, oraz za serdeczność i sympatię, chęć do działania i innowacyjność, cudowną energię i dynamikę. Cieszę się, że mamy takiego partnera i możemy poczuć się zainspirowani. To jest przystań na mapie polskiej nauki do robienia ważnych, nowych rzeczy, która zawsze jest otwarta i w której można się wyszumieć, jeżeli chodzi o kreatywność i innowacyjność. W imieniu Samorządu Województwa Pomorskiego głos zabrał Ludwik Szakiel, Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Gospodarczego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego: - Niezmiernie cieszymy się, że właśnie ta konferencja, jubileuszowa pod wieloma względami, odbywa się na Pomorzu. Żyjemy w czasach przełomowych, w których wyzwania, którymi ta konferencja się zajmuje, dotyczące przyciągania talentów, pozyskiwania studentów, pracowników, stają się coraz bardziej palące.
- Styczeń 2025 roku jest ważny jeszcze z jednego powodu – objęcia przez Polskę prezydencji europejskiej. Jest to ogromna szansa dla uczelni, dla studentów, dla nauki, by ten poziom umiędzynarodowienia, który rośnie systematycznie od lat, a w czym pomaga działalność programu „Study in Poland”, podniósł się jeszcze wyżej, by Polska jako ośrodek edukacji akademickiej i miejsce uprawiania dobrej i uczciwej nauki była dostrzegana przez Europę i świat – powiedziała prof. Bogumiła Kaniewska, Przewodnicząca Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Rektorka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu.
Gościem honorowym konferencji był Andrzej Szeptycki, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Nauki i Szkolnictwa Wyższego: – Dzisiejsza konferencja jest próbą podsumowania poprzedniego roku, który był dosyć dynamiczny i pełen emocji dla społeczności akademickiej w związku z działaniami na rzecz likwidacji nieprawidłowości w polskim systemie wizowym, w związku z pracami nad strategią migracyjną Polski. To miało oczywiście wpływ na rekrutację studentów zagranicznych. W ciągu ostatnich 20 lat została wykonana gigantyczna praca – z poziomu kilku tysięcy studentów zagranicznych przeszliśmy do imponującej liczby stu tysięcy, osiągając procentowo przeciętny wskaźnik europejski umiędzynarodowienia 8,7% studentów z zagranicy w minionym roku. Minister mówił również o kluczowym znaczeniu międzynarodowych akredytacji, pracach nad Europejskim Dyplomem, umiędzynarodowieniu szkół doktorskich oraz jakości obsługi studentów zagranicznych: – Bardzo istotne jest, aby obecność studentów zagranicznych w polskich uczelniach miała bezpośrednie przełożenie na jakość realizowanej w szkołach wyższych dydaktyki. Na koniec zadeklarował gotowość współpracy Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego na rzecz umiędzynarodowienia.
Tematem pierwszej sesji plenarnej były „Główne wyzwania internacjonalizacji szkolnictwa wyższego w Polsce 2025-28”. Współczynnik umiędzynarodowienia polskiego szkolnictwa wyższego wynosi 8,5% i jest obecnie na wysokim poziomie średniej europejskiej. Przy współpracy i wsparciu ze strony instytucji rządowych, organizacji non-profit i firm działających na międzynarodowym rynku wiedzy i edukacji, konieczne jest wzmocnienie sukcesu ilościowego o wymiar jakościowy. Zaproszeni mówcy dyskutowali na temat kluczowych zadań w zakresie umiędzynarodowienia stojących przed polską nauką i szkolnictwem wyższym. W panelu udział wzięli szefowie instytucji i organizacji finansowanych z budżetu krajowego i unijnego: prof. Bogumiła Kaniewska, Przewodnicząca Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich, Rektorka Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, Ludwik Szakiel, Zastępca Dyrektora Departamentu Rozwoju Gospodarczego w Urzędzie Marszałkowskim Województwa Pomorskiego, Mirosław Marczewski, Dyrektor Generalny Narodowej Agencji Programu Erasmus+ i Europejskiego Korpusu Solidarności (FRSE), dr Wojciech Karczewski, Dyrektor Narodowej Agencji Wymiany Akademickiej (NAWA), prof. Janusz Uriasz, Przewodniczący Polskiej Komisji Akredytacyjnej oraz prof. Grzegorz Mazurek, Rektor Akademii Leona Koźmińskiego. Dyskusję poprowadził Waldemar Siwiński, prezydent IREG Observatory on Academic Ranking and Excellence, Prezes-założyciel Fundacji Edukacyjnej „Perspektywy”.
Podczas drugiej sesji plenarnej „Umiędzynarodowienie badań naukowych a priorytety rozwojowe Europy” dyskutowano o tym, jakie zmiany mogą wnieść polskie uczelnie działające w międzynarodowym środowisku, by zmienić sposób myślenia o przyszłości w kontekście rozwoju Europy. Europa stoi przed wyzwaniem pilnej transformacji cyfrowej, energetycznej czy medycznej, co potwierdzają raporty wykonane w 2024 roku. Wnioski z tych raportów były punktem wyjścia do debaty, w której uczestniczyli: prof. Piotr Sankowski, Uniwersytet Warszawski, MIM Solution, prof. Lucyna Woźniak, Prorektor Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, Przewodnicząca Komisji ds. Prezydencji i Współpracy z Komisją Europejską KRASP, prof. Marcin Moniuszko, Rektor Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, prof. Jarosław Górniak, Prorektor Uniwersytetu Jagiellońskiego ds. Współpracy Międzynarodowej oraz prof. Sebastian Werle, Prorektor ds. Nauki i Współpracy Międzynarodowej Politechniki Śląskiej. Podjęto również dyskusję na temat tego, jak zadbać o kapitał intelektualny, aby do Polski przyjeżdżali ambitni młodzi ludzie z zagranicy, oraz by Polacy nie musieli wyjeżdżać w pogoni za realizacją własnych naukowych marzeń. Drugą sesję plenarną poprowadziła dr Bianka Siwińska, Prezeska Fundacji Edukacyjnej „Perspektywy”, Kierowniczka Zespołu ds. Komputerów Kwantowych w Radzie ds. Cyfryzacji, Ministerstwo Cyfryzacji.
Podczas sesji A „Strategia umiędzynarodowienia nauki i szkolnictwa wyższego w Polsce: współpraca, synergia i kierunki rozwoju”, jednej z trzech sesji równoległych, poruszone zostały zagadnienia związane z międzynarodową wymianą akademicką, zarówno studentów zagranicznych, jak i naukowców. Rozmawiano również o ścieżkach rozwoju międzynarodowej kariery naukowej oraz o dobrych praktykach w przyjmowaniu studentów i naukowców z zagranicy. Wynikiem sesji będzie wypracowanie postulatów do tworzonego pod patronatem MNiSW dokumentu strategicznego. Sesję poprowadził dr Wojciech Karczewski, Dyrektor NAWA, a panelistami byli: Przemysław Skrodzki, Zastępca Dyrektora Departamentu Współpracy Międzynarodowej, MNiSW, dr hab. Katarzyna Byrka, prof. Uniwersytetu SWPS, dr Bartłomiej E. Nowak, Przewodniczący Rady NAWA, dr hab. Łukasz Zamęcki, prof. UW oraz dr Izabela Zawiska, Przewodnicząca IROs Forum.
„Jak Erasmus+ zmienia szkolnictwo wyższe. Od teorii do dowodów” to tytuł sesji B, podczas której uczestnicy dyskusji zastanawiali się, jak badać program Erasmus+ oraz inicjatywy Uniwersytetów Europejskich. W trakcie sesji analizie poddano wyniki badań prowadzonych m.in. przez FRSE, a dyskusja opierała się na przedstawieniu różnych punktów widzenia. Wypracowane na spotkaniu rekomendacje będą stanowić inspirację do dalszych prac badawczych i publikacyjnych FRSE. Udział w dyskusji wzięli: dr inż. Dorota Piotrowska, prof. Politechniki Łódzkiej, Magdalena Sawicz Dyrektorka Biura Współpracy i Umiędzynarodowienia Uniwersytetu Gdańskiego, Grzegorz Robak, Dyrektor Centrum Współpracy Międzynarodowej Politechniki Warszawskiej oraz Anna Kowalczyk, Prezes Erasmus Student Network. Panel poprowadził Krzysztof Szwałek, Dyrektor Biura Badań i Wydawnictw FRSE.
Ostatnia sesja równoległa (sesja C) „Relacje z absolwentami zagranicznymi jako istotny element procesu umiędzynarodowienia uczelni” była poświęcona znaczeniu budowania relacji z absolwentami zagranicznymi jako kluczowego elementu strategii umiędzynarodowienia szkół wyższych. Rozmawiano między innymi o roli więzi w tworzeniu trwałych relacji z absolwentami, które mogą wspierać działania promocyjne uczelni oraz jej rozpoznawalność na arenie międzynarodowej. Zaprezentowano również liczne przykłady dobrych praktyk pokazujących, jak relacje z absolwentami mogą przyczynić się do rozwoju uczelni i jej globalnej pozycji. Sesję poprowadziła Edyta Lachowicz-Santos, Dyrektorka Biura Internacjonalizacji z Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach. W dyskusji udział wzięli: Ewa Kiszka, Przewodnicząca IROs Forum, Kierownik Biura ds. Umiędzynarodowienia, Gdański Uniwersytet Medyczny, Anna Kiryjow-Radzka, Prezeska Stowarzyszenia PR i Promocji Uczelni Polskich „PRom”, specjalistka ds. public relations i social media, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie, dr Piotr Kępski, Dyrektor Biura Programów dla Instytucji w NAWA, dr hab. Katarzyna de Lazari-Radek, prof. UŁ, Prorektorka ds. Umiędzynarodowienia Nauki i Kształcenia, Uniwersytet Łódzki, Rene Helmans, Dyrektor Biura Współpracy z Absolwentami, Akademia Leona Koźmińskiego.
„Zima umiędzynarodowienia czy tylko zmieniające się uwarunkowania internacjonalizacji? – spojrzenie z perspektywy NIK, MSZ, MSWiA i SG” to temat ostatniej sesji plenarnej, która odbyła się pierwszego dnia konferencji. Podczas sesji przedstawiciele Ministerstwa Spraw Zagranicznych, Ministerstwa Spraw Wewnętrznych i Administracji, Straży Granicznej i Najwyższej Izby Kontroli zaprezentowali aktualny obraz migracji studenckich do Polski, a także wskazali ryzyka i problemy związane z tym obszarem. Wyjściem do dyskusji było trudne i odpowiedzialne zadanie, jakim jest, w kontekście napięć migracyjnych na świecie, usprawnianie procesu wizowego i harmonizowanie interesów uczelni z racjami bezpieczeństwa narodowego. Wprowadzenia do sesji dokonał Marian Banaś, Prezes Najwyższej Izby Kontroli, która przeprowadziła w 2024 roku kompleksową kontrolę nadzoru MSZ nad działalnością konsularną i realizowaną przez ten resort polityką wizową. W panelu udział wzięli również: Justyna Chrzanowska, Dyrektor Departamentu Konsularnego, Ministerstwo Spraw Zagranicznych, Tomasz Cytrynowicz, Szef Urzędu do Spraw Cudzoziemców oraz kpt. SG Dorota Skrzypczyk, Zastępca Dyrektora Zarządu do Spraw Cudzoziemców Komendy Głównej Straży Granicznej. Dyskusję poprowadziła dr hab. Marta Mendel, prof. SGGW, Prorektor ds. Umiędzynarodowienia, I zastępca rektora, Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego.
Równolegle z konferencją „Studenci zagraniczni w Polsce 2025” na Uniwersytecie Gdańskim odbyło się również posiedzenie Konferencji Rektorów Akademickich Szkół Polskich (KRASP).
Patronat honorowy nad wydarzeniem objął Minister Nauki.
Organizatorzy: KRASP, Fundacja Edukacyjna „Perspektywy”, Uniwersytet Gdański.
Partnerzy: Fundacja Rozwoju Systemu Edukacji Narodowa Agencja Programu Erasmus+ i Europejskiego Korpusu Solidarności oraz Narodowa Agencja Wymiany Akademickiej. Patronat: Marszałek Województwa Pomorskiego.
