Za nami drugi dzień konferencji „Studenci zagraniczni w Polsce 2025”, organizowanej w ramach programu „Study in Poland”. Ponad 300 uczestników wzięło udział w sesjach tematycznych poświęconych zagadnieniom umiędzynarodowienia w szkolnictwie wyższym oraz związanym z nim wyzwaniom. Tegoroczna edycja konferencji wpisała się w dwa jubileusze: 20-lecia programu „Study in Poland”, prowadzonego wspólnie przez Konferencję Rektorów Akademickich Szkół Polskich i Fundację Edukacyjną „Perspektywy”, oraz 55-lecia Uniwersytetu Gdańskiego.
- „Horyzont”, jak wiemy, otwiera możliwości - powiedział prof. Teofil Jesionowski, Rektor Politechniki Poznańskiej, przewodniczący Komisji Nauki KRASP, otwierając IV sesję plenarną pt. „Klucz do Horyzontu - jak zwiększyć efektywność polskich uczelni w konkursach grantowych UE?” Nawiązując do jubileuszu Polski w Unii Europejskiej oraz polskiej prezydencji w UE, zaprosił panelistów do dyskusji na temat wykorzystywania przez polskie uczelnie środków z programu „Horyzont Europa”. W rozmowie uczestniczyli: dr Tomasz Poprawka, Dyrektor Biura Promocji Nauki PolSCA PAN w Brukseli; Magdalena Bem-Andrzejewska, Dyrektorka Krajowego Punktu Kontaktowego ds. Horyzontu Europa w NCBR; Waldemar Dubaniowski, Dyrektor Biura NCBiR w Brukseli; prof. Krzysztof Jóźwik, Rektor Politechniki Łódzkiej, przewodniczący KRPUT oraz prof. Marek Pawełczyk, Rektor Politechniki Śląskiej, przewodniczący Komisji ds. Współpracy Międzynarodowej KRASP.
Paneliści rozmawiali o niezadowalającym poziomie, w jakim Polska korzysta ze środków w ramach programu „Horyzont Europa”. Poruszono takie kwestie, jak stosunkowo mała reprezentacja przedstawicieli polskiej nauki w Brukseli, kształt systemu finansowania szkolnictwa wyższego w Polsce (i związane z nim trudności tworzenia programów wspierania i motywowania naukowców aplikujących o granty) czy opór części badaczy przed podejmowaniem współpracy. Podkreślono także aspekty skutecznej autoprezentacji naukowców oraz ich obecność na forach decyzyjnych.
Dr Olena Akimova, Dziekan Wydziału Socjologii i Prawa w Kijowskim Instytucie Politechnicznym im. Igora Sikorskiego, pełniąca funkcję Coordinator of the IFU Project from Ukraine w swoim wystąpieniu pt. „Igor Sikorsky Kyiv Polytechnic Institute: Leading the Way into the Future with Educational Innovations” przedstawiła wyzwania, z jakimi mierzy się jej uczelnia w związku z wojną - a także rozwiązania wprowadzone w odpowiedzi na potrzeby związane z tą wyjątkową sytuacją, zarówno z perspektywy edukacyjnej (hybrydowy system nauczania, nowe programy kształcenia), jak i społecznej (np. rozwój działalności badawczej odpowiadającej na potrzeby armii czy administracji rządowej oraz wsparcie psychologiczne społeczności akademickiej w sytuacji stresu i traum związanych z wojną). Podziękowała za wsparcie, jakie jej kraj i uczelnia otrzymują ze strony polskiego społeczeństwa, rządu i polskich ośrodków akademickich.
Prof. Piotr Jedynak, Rektor Uniwersytetu Jagiellońskiego, zaprosił uczestników na kolejną edycję konferencji, czyli „Studenci zagraniczni w Polsce 2026”, do Krakowa.
Piątą sesję plenarną „Uniwersytety europejskie: Quo vadis? O przyszłości inicjatywy uniwersytetów europejskich z różnych perspektyw” prowadziła Prorektorka Uniwersytetu Gdańskiego ds. Współpracy i Umiędzynarodowienia dr hab. Anna Jurkowska-Zeidler, prof. UG, przewodnicząca Uniwersyteckiej Komisji Umiędzynarodowienia KRUP. Mówiono między innymi o piątej rocznicy powstania konsorcjum Europejskiego Uniwersytetu Nadmorskiego (European University of the Seas - SEA-EU).
- Cieszę się, że w zasadzie w większości dokumentów europejskich sojusze uczelni są nierozerwalnym elementem polityki rozwoju europejskiego szkolnictwa wyższego - powiedziała prof. Anna Jurkowska-Zeidler na wstępie sesji.
Dyskutowano o wyzwaniach stojących przed uczelniami w sojuszach europejskich. Obecnie - jak podała Magdalena Sikorska - takich sojuszy jest 65. Poruszono takie zagadnienia jak przyszłość finansowania (zwłaszcza w kontekście uruchomienia finansowania ze strony uczelni), status prawny takich sojuszy czy doświadczenia ze współpracy z interesariuszami społecznymi i biznesowymi. Omówiono sposoby radzenia sobie z efektem alliance fatigue, czyli znużenia pojawiającego się po początkowym etapie euforii związanej ze współpracą. Prof. Ewa Gruszczyńska oraz prof. Michał Markuszewski zwrócili uwagę na wyzwania, z jakimi mierzą się uczelnie niepubliczne i branżowe. - My nie chcemy być elitarnym gronem. Chcemy zmieniać nasze uniwersytety w uczelnie europejskie - podkreślił prof. M. Markuszewski. Według panelistów najlepszą drogą do tego, by zapewnić sojuszom trwałość, jest nadanie im osobowości prawnej. W dyskusji doceniono również osoby zaangażowane w procesy umiędzynarodowienia - w tym administrację. O tym, że każdy sojusz opiera się na ludziach, ich wizji i energii, mówiła m. in. prof. Anna Jurkowska-Zeidler.
„Umiędzynarodowienie 2025 day by day - problemy, sprawozdania, komunikaty” było tematem szóstej sesji plenarnej. Poprowadziła ją dr Julia Łysik, koordynatorka programu „Study in Poland”, Dyrektorka ds. międzynarodowych Fundacji Edukacyjnej „Perspektywy”.
Do udziału w dyskusji zostali zaproszeni mówcy z organizacji partnerskich: Jarosław Narkiewicz, Przewodniczący Rady Polonii Świata, poseł na Sejm Republiki Litwy; dr Joanna Jancz, Kierowniczka Zespołu ds. Promocji Szkolnictwa Wyższego za Granicą, NAWA, Anna Nieczaj, Przewodnicząca Krajowej Reprezentacji Doktorantów, Aleksandra Różańska, Dyrektorka „Perspektywy Women in Tech Summit” oraz Anna Kowalczyk, Prezeska Erasmus Student Network.
Dyskutowano o wyzwaniach związanych z integracją Polonii w różnych rejonach świata oraz przedstawiono działalność organizacji, które starają się wychodzić naprzeciw potrzebom naszych rodaków, m. in. w zakresie wymiany studenckiej. Dr Joanna Jancz opowiedziała o kalendarzu wydarzeń zagranicznych przygotowywanych przez NAWA, a Aleksandra Różańska przedstawiła „techniczną i kobiecą” stronę umiędzynarodowienia na przykładzie dwóch programów, których celem jest m. in. walka z dyskryminacją ze względu na płeć: „Her Tech Venture” i „Women in Tech Summit”. Anna Nieczaj zapoznała uczestników z wyzwaniami, z jakimi mierzą się doktoranci, podkreślając potrzebę dobrej jakości wsparcia psychologicznego. Dzięki Annie Kowalczyk uczestnicy konferencji mieli również okazję poznać wyniki raportu ESN, przedstawiającego perspektywę studentów w kontekście wymiany międzynarodowej ERASMUS+. Zwieńczeniem sesji była prezentacja 20 lat programu „Study in Poland”, przedstawiona przez dr Julię Łysik.
Podsumowaniem konferencji była sesja zamykająca zatytułowana „Wyzwania internacjonalizacji szkolnictwa wyższego w Polsce”. Głos zabrali w niej: prof. dr hab. Piotr Stepnowski - Rektor Uniwersytetu Gdańskiego, prof. dr hab. inż. Marek Pawełczyk - Rektor Politechniki Śląskiej oraz Waldemar Siwiński - Prezydent IREG Observatory on Academic Ranking and Excellence, prezes-założyciel Fundacji Edukacyjnej „Perspektywy”.
Waldemar Siwiński podziękował osobom zaangażowanym we współtworzenie konferencji: Rektorowi Uniwersytetu Gdańskiego oraz zespołowi „Perspektyw”. Podkreślił wartość szerokich kontaktów i wspólnego artykułowania ważnych zagadnień.
Prof. Marek Pawełczyk podziękował Uniwersytetowi Gdańskiemu za znakomitą tegoroczną edycję konferencji, a Fundacji Edukacyjnej „Perspektwy" za 20 lat programu, który z każdym rokiem rośnie w siłę i przynosi świetne rezultaty. - Gratuluje tych sukcesów i liczę, że w kolejnych latach rozwój umiędzynarodowienia będzie w Polsce rozkwitał. Napotykamy na wiele przeszkód, ale te przeszkody staramy się pokonywać. Myślę, że obecność wielu znakomitych osób podczas tego wydarzenia będzie sprzyjała temu, byśmy umieli znajdywać rozwiązania, a nie trudności.
Rektor Uniwersytetu Gdańskiego prof. Piotr Stepnowski podziękował organizatorom ze strony UG za ich wysiłek włożony w przygotowanie wydarzenia, a także Akademickiemu Centrum Kultury i Gdańskiej Orkiestrze Akademickiej za uświetnienie uroczystości. Podziękował również za owocną współpracę zespołowi „Perspektyw”.
- Uważam, że konferencja naprawdę nas ubogaciła. Mam nadzieję, że wyjeżdżacie Państwo z Gdańska z przekonaniem, że mimo trudnego czasu i wyzwań związanych z umiędzynarodowieniem nie damy się tak łatwo pokonać, czymkolwiek jest ten „smok”, z którym walczymy - powiedział prof. Piotr Stepnowski.
