Doktor honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego prof. Anton Zeilinger oraz Alain Aspect i John Clauser otrzymali Nagrodę Nobla za eksperymenty ze splątanymi fotonami, ustalające naruszenie nierówności Bella i pionierską informatykę kwantową. Dwóch z Nobilstów - prof. Anton Zeilinger i Alain Aspect współpracują z Międzynarodowym Centrum Teorii Technologii Kwantowych Uniwersytetu Gdańskiego.

Współpraca naukowa i przyjaźń łączą prof. Antona Zeilingera z prof. dr. hab. Markiem Żukowskim z Międzynarodowego Centrum Teorii Technologii Kwantowych UG. Ich pierwsza wspólna publikacja ukazała się w 1991 roku. Razem są autorami około trzydziestu prac, ostatnia z nich ukazała się w 2021 roku. 

- To wielka przyjaźń naukowa i osobista. Jestem zachwycony. W 1991, kiedy prof. Anton Zeilinger formował swój zespół w Innsbrucku zaprosił mnie jako profesora wizytującego - wspomina prof. Marek Żukowski. - Przez te trzy semestry udało nam się stworzyć kilka fundamentalnych publikacji m.in. pracę dotyczącą wymiany splątania. To ona posłużyła potem jako teoretyczna podstawa do eksperymentu teleportacyjnego, który przyniósł Antonowi ogromną sławę. Artykuł ukazał się 11 grudnia 1997 roku, czyli w moje urodziny. Z przerwami spędziłem w Wiedniu blisko pięć lat pracując z Antonem i jego studentami. 

Po piętnastu latach wspólnych działań prof. Marek Żukowski został promotorem doktoratu honorowego prof. Antona Zeilingera w Uniwersytecie Gdańskim. W 2006 roku Senat UG nadał tytuł austriackiemu naukowcowi za „cykl fundamentalnych eksperymentalnych testów kwantowej natury świata i wkład w rozwój kwantowej informacji”.

- Co roku konkurencja jest olbrzymia, ale w końcu Nobla otrzymuje osoba, która związana jest z nami od wielu lat. Uhonorowano ją za wybitną jakość nauki, którą uprawiała m.in. w związku z naszą działalnością i to długo przed tym wyróżnieniem. Zatem antycypacja tego, że naszym doktorem honorowym zostaje człowiek absolutnie wybitny była bardzo trafna - powiedział prof. dr hab. Piotr Bojarski, Dziekan Wydziału Matematyki, Fizyki i Informatyki UG. 

Informacja o wyróżnieniu prof. Antona Zeilingera była wisienką na torcie inauguracji roku akademickiego na Wydziale Matematyki, Fizyki i Informatyki. Na koniec uroczystości o dobrej nowinie poinformował prof. Marek Żukowski wraz z prof. Piotrem Bojarskim. Informacja wzbudziła ogromną radość wśród zebranych nie tylko dlatego, że doktor honoris causa UG otrzymał Nagrodę Nobla, ale również dlatego, że to wyróżnienie to docenienie pracy naukowców WMFiI UG, którzy współpracują z Nobilistą od lat 90. ubiegłego wieku.

- W 2005 r. podejrzewaliśmy, że Anton zostanie uhonorowany tym wyróżnieniem, ale się nie udało. W tym roku przypada stulecie wręczenia Nagrody Nobla Einsteinowi i Bohrowi. Fundacja zapewne uznała, że to odpowiedni rok, aby właśnie te osoby docenić - powiedział prof. Marek Żukowski.

Dzięki współpracy między naukowcami UG a prof. Antonem Zeilingerem powstało Krajowe Centrum Informatyki Kwantowej UG UG  https://kcik.ug.edu.pl/, które powołane zostało rok po wręczeniu tytułu Doktora honoris causa wybitnemu fizykowi oraz Międzynarodowe Centrum Teorii Technologii Kwantowych (ICTQT) https://ictqt.ug.edu.pl/  powołane w 2018 r. Członkiem komitetu tej drugiej instytucji jest Alain Aspect, laureat tegorocznej Nagrody Nobla w dziedzinie fizyki.