Okres okołoporodowy w czasie pandemii to duże wyzwanie dla rodziców i dla personelu medycznego - wynika z badań prowadzonych przez Instytut Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego w ramach programu profilaktyki depresji poporodowej „Przystanek Mama”. W okresie zwiększonych restrykcji, nawet 80 procent młodych mam doświadczało nasilenia objawów depresyjnych, przekraczających kliniczny punkt odcięcia.
- Tym razem dane zebrane z platformy www, za pomocą której można samemu wykonać test, przenalizowane zostały z uwagi na tzw."lockdowny", okresy zwiększonych restrykcji. Mamy w sumie dość smutne wyniki - w okresie zwiększonych restrykcji, nawet 80 procent młodych mam doświadczało nasilenia objawów depresyjnych, przekraczających kliniczny punkt odcięcia (wnosi on 12 - 13 punktów). Od 2" lockdownu" podwyższenie wyników było "chroniczne"- mówi dr Magdalena Chrzan-Dętkoś z Instytutu Psychologii UG, kierownik projektu ze strony uczelni.
Kryzys 2 lockdownu - 80 procent badanych Mam osiąga wynik kliniczny
Okres okołoporodowy w czasie pandemii to duże wyzwanie dla rodziców i dla personelu medycznego. Szczególne znaczenia mają dwa wyzwania stające przed młodymi rodzicami: adaptacja do życia z noworodkiem/do wczesnego macierzyństwa oraz zmiany związane z pandemią: izolacja społeczna, ograniczone możliwości wsparcia, często niemożność udziału partnera/męża w czasie porodu czy separacja z dzieckiem w przypadku jego hospitalizacji na oddziale.
Kolejną trudnością jest nasilenie utrat związanych z niemożnością pełnienia dotychczasowych ról (np. zawodowych) w takim wymiarze, jak przed urodzeniem dziecka. Jednak w okresie pandemii wystąpić mogły także czynniki ochronne (partner pracujący w domu jako większa możliwość wsparcia, jego obecność; w przypadku trudnych relacji rodzinnych – brak możliwości wizyt jako czynnik chroniący przed nasileniem konfliktów dotykających rodzinę z nowonarodzonym dzieckiem).
Wypełnij samodzielnie test wg Edynburskiej Skali Depresji Poporodowej
W czasie pandemii obserwowany był, jak podkreśla dr. Chrzan-Dętkoś, wzrost nasilenia objawów depresji na całym świecie (Abbott, 2021), w tym depresji poporodowej oraz depresji ciężarnych (podwojenie odsetka diagnozy depresji i zaburzeń lękowych) (Lebels, MacKinnon, Bagshawe 2020; Wu, Zhang, Liu i in., 2020; Sut & Kucukkaya, 2020; Durankuş & Aksu, 2020).
Głównym celem projektu „Przystanek Mama” jest wzrost wczesnego wykrywania depresji poporodowej poprzez edukację i wzrost świadomości społecznej na temat depresji poporodowej, a w dalszej konsekwencji wzrost odsetka kobiet z wcześnie rozpoznaną depresją poporodowa.
Celami szczegółowymi są m.in:
- zwiększenie wiedzy o profilaktyce depresji poporodowej wśród pracowników medycznych;
- zwiększenie poziomu wiedzy i świadomości grupy docelowej (kobiet) projektu w zakresie czynników ryzyka i wczesnych objawów depresji poporodowej,
- zwiększenie dostępu do specjalistów (psychologów) i badań przesiewowych.
Projekt „Przystanek Mama” jest realizowany na podstawie zawartej z Ministerstwem Zdrowia umowy o dofinansowanie projektu w ramach Programu Operacyjnego Wiedza Edukacja Rozwój 2014-2020 współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego.
- W programie „Przystanek Mama - profilaktyka depresji poporodowej” zareagowaliśmy na zwiększone zapotrzebowanie na wsparcie psychologiczne zaobserwowane na początku pandemii i stworzyliśmy możliwość konsultacji psychologicznych online. Współpracujące z naszym projektem położne i pielęgniarki podczas teleporad zachęcały do wypełnienia Edynburskiej Skali Depresji Poporodowej (ESDP) na platformie przytanekmama.copernicus.gda.pl – tłumaczy dr Magdalena Chrzan-Dętkoś.
Od lipca 2019 roku 3356 kobiet wzięło udział w badaniu online, w okresie pandemii (tj. od marca 2020 do końca kwietnia 2021: 1779 kobiet).
Przeprowadzono 10 000 badań przesiewowych, 405 kobiet skorzystało z konsultacji psychologicznych.