Prehistoryczne krajobrazy Ziemi Opolskiej – w marcu otwarcie nowej Wystawy na Wydziale Biologii UG

Silesaurus

Silesaurus - rodzaj archozaura żyjącego w późnym triasie na terenie współczesnej Europy. 

W ramach poszerzania i promocji badań paleontologicznych prowadzonych na Wydziale Biologii Uniwersytetu Gdańskiego, we współpracy z Uniwersytetem Opolskim powstaje nowa wystawa. Otwarcie planowane jest na początku marca. Na wystawie zobaczymy na m.in. rekonstrukcje gadów dinozaurokształtnych sprzed 250 mln lat, skamieniałości amonitów czy jeżowców, małży i innych zwierząt dna morskiego.

Prehistoryczne krajobrazy Ziemi Opolskiej to wystawa paleontologiczna, przygotowywana we współpracy z naukowcami z Europejskiego Centrum Paleontologii Uniwersytetu Opolskiego, kierowanego przez dr hab. Elenę Yazykovą, prof. UO. Umieszczone na trzech poziomach Wydziału Biologii UG ekspozycje oparte są o znaleziska paleontologiczne odkryte w złożach Górnego Śląska. Obecnie trwają prace przygotowawcze, a otwarcie wystawy planowane jest na marzec 2022 roku. 

Wystawa składa się z 3 części: Morze wapienia muszlowego ze środkowego triasu (247-237 mln lat), Duzi i mali mieszkańcy prehistorycznego Krasiejowa z późnego trasu (ok. 205-210 mln lat) oraz Kredowe morze Opola (93,9-89,8 mln lat).

Na wystawie znajdą się m.in.:

  • czaszki i inne fragmenty szkieletów płazów tarczogłowych (Metoposaurus i Cyclotosaurus), których długość dochodziła do 2-3 m;
  • modele: metopozaura oraz polskiego „pradinozaura” - silezaura (Silesaurus opolensis) – który jest szczególnie interesujący bowiem został opisany przez polskich badaczy na podstawie znalezisk z Krasiejowa, w wolnym tłumaczeniu to „śląski jaszczur z Opola”;
  • fragmenty szkieletu Stagonolepis – dużego gada z grupy archozaurów, ważącego ok. 200 kg;
  • fragmenty szkieletu gada morskiego z rzędu Nothosauria;
  • ośródki amonitów – wymarłych mięczaków (Cephalopoda) spokrewnionych ze współczesnymi głowonogami - głowonogi ośmioramienne (ośmiornice, wampirzyce) - średnia największego znanego amonita wynosi 2,5 m;
  • kilkadziesiąt skamieniałości jeżowców, małży, ramienionogów i innych zwierząt dna morskiego.

Pomysłodawcą wystawy jest prof. dr hab. Dariusz Szlachetko, dziekan Wydziału Biologii UG.

O zorganizowaniu wystawy pradawnych organizmów na Wydziale Biologii myślałem już dawno. Sądzę, że warto przybliżyć historie stworzeń, które występowały na Ziemi jeszcze przed pojawieniem się człowieka, które były bardzo odmienne od obecnie żyjących - mówi prof. dr hab. Dariusz Szlachetko, dziekan Wydziału Biologii UG. - Wystawie towarzyszyć będą materiały edukacyjne w formie plansz z opisami samych eksponatów, warunków ich życia, historii geologicznej Ziemi, zmian płyt tektonicznych i klimatu, itd.

Eksponaty, które Wydział Biologii już wypożyczył, pochodzą z wykopalisk prowadzonych w okolicach Opola. Wcześniej znajdowały się w zbiorach Uniwersytetu Opolskiego i Jura Parku w Krasiejowie. 

Otwarciu wystaw towarzyszyć będą wykłady popularnonaukowe dotyczące tematyki wystaw, a także prezentujące badania paleontologiczne prowadzone na Wydziale Biologii.

Warto przypomnieć, że badania paleontologiczne na Wydziale Biologii UG mają już swoją długą historię - prowadzone są od ubiegłego wieku.

- Badania paleontologiczne oparte są na wyjątkowych skamieniałościach odkrywanych w żywicach kopalnych - inkluzjach. Paleontologia to nie tylko dinozaury - mówi dr Elżbieta Sontag z Pracowni Entomologii Ewolucyjnej i Muzeum Inkluzji w Bursztynie Wydziału Biologii UG. - Warto wspomnieć, że Wydział Biologii UG ma bogatą kolekcję inkluzji w żywicach kopalnych datowanych od triasu (230 mln lat) do miocenu (ok. 15 mln lat). Wśród nich te najcenniejsze - 115 typów deskrypcyjnych, czyli okazów prehistorycznych stawonogów, na podstawie których opisano wymarłe gatunki i nadano im oryginalne nazwy naukowe.

Elżbieta Michalak-Witkowska/Zespół Prasowy UG