Dr Rafał Lawendowski z Instytutu Psychologii Wydziału Nauk Społecznych UG odwiedził Federalny Uniwersytet Ouro Preto w Brazylii, gdzie oprócz zajęć i konsultacji w obszarze psychologii muzyki przygotowywał realizację wspólnych badań mających na celu zrozumienie, w jaki sposób muzyka może wywoływać pozytywne emocje kształtujące pożądane zachowania prospołeczne oraz działań zbiorowych, tożsamości społecznej i indywidualnej oraz problematyki podmiotowego znaczenia muzyki wśród publiczności festiwalowej. Realizowany przez niego program obejmował m.in. współuczestnictwo w „Seminarium Muzyki, Kultury i Edukacji”, podczas którego wygłosił wykład o psychologicznych funkcjach muzyki w perspektywie kryzysów psychologicznych.
Udział w międzynarodowych projektach naukowych to nie tylko możliwość szeroko rozumianej współpracy akademickiej czy prowadzenia wspólnie badań naukowych, ale też wymiana naukowców, kadry dydaktycznej i studentów.
Tym razem UG zaangażował się w badania prowadzone w konsorcjum m.in. z Universidade Federal de Ouro Preto (Brazylia; w tym też kilka innych uniwersytetów z tego kraju) oraz Universidad de Granada (Hiszpania), w ramach programu International Mobility Outside EU/ERASMUS+ Staff Mobility.
Poniżej zamieszczamy relację z dydaktyczno-naukowego wyjazdu do Brazylii dr. Rafała Lawendowskiego z Zakładu Badań nad Rodziną i Jakością Życia Instytutu Psychologii WNS UG.
W dniach 20-24.03 2023 r. realizowałem w Brazylii mobilność w ramach programu International Mobility Outside EU. Był to drugi wyjazd z naszej uczelni realizowany w ramach tego projektu. Uczelnią przyjmującą był Federalny Uniwersytet Ouro Preto (Universidade Federal de Ouro Preto, UFOP) - jedna z najważniejszych uczelni wyższych na terenie Brazylii o długiej tradycji kształcenia. UFOP oferuje 55 kierunków studiów licencjackich, 26 kierunków magisterskich, 9 kierunków ściśle zawodowych, 16 kierunków studiów doktoranckich oraz 10 kursów stricte specjalizacyjnych. Z łączną liczbą 15200 studentów, 719 pracownikami administracyjnymi i 928 pracownikami naukowo-dydaktycznymi UFOP działa w strukturze miasta wpisanego na listę światowego dziedzictwa UNESCO. UFOP prowadzi projekty międzynarodowe z 76 uczelniami partnerskimi na 4 kontynentach. Koordynatorem merytorycznym po stronie uczelni przyjmującej był prof. João Fortunato Soares de Quadros Júnior.
Realizowany przeze mnie program obejmował poprowadzenie zajęć dydaktycznych dla Studentów/Studentek UFOP, a także aktywne współuczestnictwo w seminarium naukowym: ”Seminário Nacional sobre Música, Cultura e Educação (SEMUCE)” (https://doity.com.br/semuce2023), gdzie zostałem zaproszony do wygłoszenia wykładu o psychologicznych funkcjach muzyki w perspektywie kryzysów psychologicznych (wystąpienie miało na celu umożliwienie dyskusji, wymiany myśli i opracowanie strategii skutecznego włączania muzyki do procesu rozwoju psychologicznego jednostki; edukacji i kształcenia oraz budowania jakości życia). Celem seminarium była integracja i promowanie naukowców różnych dziedzin wiedzy wraz z omówieniem wpływu pandemii COVID-19 na liczne obszary życia (w tym także naukowe i technologiczne). Odbiorcami mojego wystąpienia w tym przypadku byli zaproszeni goście (naukowcy, dydaktycy, artyści, dziennikarze), zarówno z Brazylii, jak i innych krajów, np. USA, Argentyny oraz Hiszpanii.
Zaproponowany plan mobilności w ramach Erasmus+ Mobility Outside EU pogłębił i rozwinął współpracę naukową z prof. J.F. Soares de Quadros Júniorem. Ten element możliwości, jakie oferuje opisywana mobilność oceniam najwyżej. Spotkania robocze, dyskusje prowadzone bezpośrednio/w kontakcie mają zdecydowanie inny wymiar i dają zupełnie inne możliwości niż dotychczasowa współpraca zdalna. Przyniosły one bezpośrednie skutki (wspólny wniosek grantowy złożony do FAPEMIG; fundacja ze stanu Minas Gerais) "Use of music to regulate emotion and promote prosocial behavior in students from Ouro Preto-MG". Fundacja Wspierania Badań Stanu Minas Gerais jest agencją inicjowania i promowania badań oraz innowacji naukowych i technologicznych w stanie Minas Gerais/Brazylia. Proponowane w grancie badanie realizowane w konsorcjum z uczelniami z Brazylii i Hiszpanii ma na celu zrozumienie, w jaki sposób muzyka może wywoływać pozytywne emocje kształtujące z kolei zachowania prospołeczne. Pracowaliśmy także nad przygotowaniem publikacji naukowych do najlepszych czasopism specjalistycznych. Jedną z nich jest artykuł: “Function of music as mediators of relation between personality traits and music preferences”, kolejną zaś „Homo festivus. A typology of music festival participants: Association with functions of music, music preferences and identity mechanism”. Ponadto konkretyzowaliśmy dalsze kroki dotyczące prac nad wspólnymi badaniami o działaniach zbiorowych, tożsamości społecznej i indywidualnej oraz problematyce podmiotowego znaczenia muzyki wśród publiczności festiwalowej.
Zacieśnienie współpracy wiąże się także z włączeniem badaczy z Brazylii w strukturę planowanego wniosku grantowego OPUS (NCN) opartego w zamyśle na współpracy międzynarodowej, będącego jednocześnie podstawą mojego przewodu habilitacyjnego. W skład zespołu badawczego wejdą współbadacze z różnych dziedzin psychologii i nauk społecznych, aby w pełni opracować model integracyjny będący podstawą dalszych analiz. Rozwijana współpraca międzynarodową ma ponadto w zamyśle zbieranie danych w Europie, ale także poza nią. Planuję skoncentrować się na krajach o różnorodnej specyfice kulturowej, gdzie Brazylia stałaby się ważnym punktem odniesienia. Nasze wyniki planujemy prezentować na konferencjach naukowych na całym świecie, popularyzując w środowisku akademickim międzynarodową współpracę naukową między naszymi uniwersytetami.
W ramach strategii umiędzynarodowienia wziąłem także udział w spotkaniu w Rektoracie UFOP. Spotkanie odbyło się w czwartek 23. marca 2023 r., a jego celem było promowanie i rozwój międzynarodowej współpracy akademickiej i projektów badawczych, wspólny udział w konkursach na finansowanie projektów i wymianę naukowców, kadry dydaktycznej i doktorantów. Tym samym spotkanie to miało na celu zaprezentowanie UFOP zagranicznym gościom, ale także zaprezentowanie naszych macierzystych uczelni oraz omówienie możliwej współpracy w celu rozwoju w przyszłości projektów współpracy akademickiej i międzynarodowych badań.
Mam nadzieję, że moja wizyta w Brazylii stanie się impulsem do zainicjowania wymiany międzyuczelnianej pracowników naukowo-dydaktycznych, doktorantów, studentów/studentek organizujących się wokół obszaru nauk społecznych, nauk o sztuce i edukacji, a także chętnych podjęcia się nauki języka portugalskiego oraz zdobycia wiedzy o kulturze Ameryki Łacińskiej (relatywnie: języka polskiego i kultury polskiej).
