Profesor Maria Mendel z Uniwersytetu Gdańskiego, pedagożka społeczna i wybitna postać polskiej humanistyki i nauk społecznych, została laureatką Nagrody Naukowej Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza za rok 2020 w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych. To najważniejsze na Pomorzu naukowe wyróżnienie zostało przyznane pani profesor za wybitne osiągnięcia w obszarze nauk społecznych, koncepcję pedagogiki miejsca i teorię miejsca wspólnego oraz wkład w rozwój badań nad przestrzeniami podmiotowości.

Nagroda Naukowa Miasta Gdańska im. Jana Heweliusza, nazywana także Pomorskim Noblem, przyznawana jest od 1987 roku reprezentantom gdańskiego środowiska naukowego za wybitne osiągnięcia naukowe. Prof. Maria Mendel dołączyła do grona czterdziestu dziewięciu naukowców, którzy do tej pory otrzymali tę nagrodę. Nagrody są wręczane podczas specjalnej uroczystości, która każdego roku odbywa się 28 stycznia, w dniu urodzin Jana Heweliusza. W tym roku uroczystość odbędzie się on-line.

- Ta nagroda jest dla mnie wielkim wyróżnieniem, zwłaszcza, że jako badaczka zajmuję się m.in. Gdańskiem jako przestrzenią demokratycznej wspólności, gdzie wspólne są nie tylko miejsca i pamięci, ale i duchy tych, co odeszli, a stale uczą obywatelskiej odwagi i rozwagi, nec temere nec timide. Gdańsk jest moim miejscem pierwszym i ukochanym. Urodziłam się tu i tu żyję, na co dzień kształtuje mnie doświadczanie Gdańska – mówi prof. Maria Mendel.  - Niezmiernie mnie cieszy, że nagroda stawia w blasku pedagogikę społeczną. To pedagogika wyjątkowa, w której każde badanie jest społeczno-edukacyjnym działaniem na rzecz zmiany i jednocześnie staraniem, aby, jak mawiał Korczak, nie pozostawić świata takim, jaki jest – dodaje. 

Profesor dr hab. Maria Mendel to wybitna postać polskiej humanistyki i nauk społecznych. Pedagożka społeczna, rozpoznawalna w międzynarodowych gremiach naukowych jako badaczka przestrzeni podmiotowości, odnoszących się do rodziców w edukacji i środowisk marginalizowanych, oraz autorka koncepcji pedagogiki miejsca, rozwijanej w formule badań społecznie zaangażowanych. Ze względu na niezwykle wysoki poziom umiędzynarodowienia działalności naukowej, nazywana badaczką globalną i jednocześnie ambasadorką Gdańska.  

Przez całe swoje naukowe życie związana z Uniwersytetem Gdańskim, gdzie pełniła m.in. funkcję prorektorki ds. kształcenia (2008–2012) oraz dyrektorki (2002–2008) Instytutu Pedagogiki. Od 2005 roku kieruje Zakładem Pedagogiki Społecznej w Instytucie Pedagogiki Wydziału Nauk Społecznych UG.

Bogaty dorobek publikacyjny prof. Marii Mendel liczy blisko 300 pozycji, w tym 34 książki (autorskie, współautorskie, redagowane, współredagowane), z których znaczną część stanowią publikacje w języku angielskim. Do najważniejszych należą monografie: Edukacja społeczna (2001), School, Family and Community Partnerships (współred.,2003), Animacja współpracy środowiskowej (red.,2003), Pedagogika miejsca (red., 2006), Społeczeństwo i rytuał. Heterotopia bezdomności (2007), Pedagogika miejsca wspólnego. Miasto i szkoła (2017), Pamięć i miejsce (współred., 2019), Parent Engagement as Power (red.,2019). Szczególne miejsce w badaniach prof. Marii Mendel zajmuje Gdańsk - „wspólny pokój”, przestrzeń wspólnej pamięci i lokalnego działania (Tożsamość Gdańszczan. Budowanie na (nie)pamięci; współred., 2010; Miasto jak wspólny pokój. Gdańskie modi co-vivendi; red., 2015; Miasto dla sztuki, sztuka dla miasta; współred., 2018). Najnowsza z monografii, to Eduwidma, rzeczy i miejsca nawiedzone (red., 2020).

Liderka i uczestniczka wielu międzynarodowych i krajowych projektów badawczych oraz organizacji i sieci naukowych. Najbliżej związana z siecią European Research Network About Parents in Education (w 2017 roku założyła Polish Research Network About Parents in Education). Laureatka wielu nagród i wyróżnień, spośród których zwraca uwagę tytuł Animatora Solidarności Codziennie oraz Złota Odznaka Społecznego Towarzystwa Oświatowego za działalność na rzecz oświaty niezależnej.