Wysokie nasilenie objawów depresyjnych wśród Mam szukających pomocy po porodzie, a także nasilenie objawów lękowych – to wnioski płynące z badań prowadzonych przez Instytut Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego w ramach programu profilaktyki depresji poporodowej „Przystanek Mama”. Głównym celem programu jest zwiększenie świadomości na temat depresji poporodowej oraz wzrost wczesnego jej wykrywania poprzez edukację i odpowiednio szybko podjętą profilaktykę.

Na zaburzenie depresyjne po porodzie cierpi od 15 do 22 proc. kobiet. Depresja może się rozpocząć w okresie ciąży (choruje wtedy 12 – 19 proc. kobiet) i trwać także po porodzie, ale młoda Mama może zachorować na nią dopiero w drugiej połowie pierwszego roku życia dziecka, co zdarza się częściej.

Analiza wyników uzyskanych na platformie online projektu „Przystanek Mama”

Najnowsze badania, przeprowadzone przez pracowników Instytutu Psychologii Wydziału Nauk Społecznych Uniwersytetu Gdańskiego, ujawniają ciekawe i zarazem niepokojące dane.

- Zaburzenia depresyjne po porodzie występują często. Cierpi na nie od 15 do nawet 22 procent kobiet oraz ok 10 proc. ojców. Z naszych najnowszych badań: Analiza wyników uzyskanych na platformie online projektu „Przystanek Mama” wynika., że nasilone objawy depresji poporodowej uzyskało 70,8% badanych kobiet. Oprócz nasilenia objawów depresji poporodowej sprawdziłyśmy nasilenie objawów zespołu lęku uogólnionego za pomocą przesiewowego kwestionariusza GAD2. Spośród 1021 kobiet, które wzięły udział w badaniu przesiewowym 60% uzyskało podwyższony wynik, wskazujący na znaczące nasilenie objawów lękowych. Spośród 1518 kobiet dokonujących samobadania on-line 43,7% wskazało, że w ciągu ostatnich 7 dni myślało o zrobieniu sobie krzywdy, przy czym: 19,4% myślało o tym "bardzo rzadko", 18,2% - "czasami". 6,1% - "dość często" – mówi dr Magdalena Chrzan-Dętkoś z Instytutu Psychologii UG, kierownik projektu ze strony uczelni.

Z platformy online korzystają głównie osoby szukające dla siebie pomocy lub te, które obserwują u siebie niepokojące objawy.

- Warto podkreślić, że uzyskane przez nas wyniki są niepokojące, wskazują na konieczność zarówno zwiększania wiedzy o depresji poporodowej w społeczeństwie jak i zapewniania odpowiedniego wsparcia, które nasz projekt oferuje. Niezwykle istotny jest też fakt, że w okresie pandemii obserwuje się prawie siedmiokrotny wzrost zachorowań na depresję – dodaje dr Magdalena Chrzan-Dętkoś.

Nie bój się sięgnąć po pomoc

Badacze z UG apelują, by nie zwlekać i udać się po pomoc psychologiczną w przypadku wystąpienia objawów depresji u matki. Dlaczego?

• nieleczona depresja może samoczynnie minąć, ale tylko u 50 procent kobiet. U części może przybrać formę chroniczną tzw. dystymii – obserwowaną nawet kilka lat po porodzie.
• depresja mamy wpływa na rozwój jej dziecka: zarówno emocjonalny  jak i poznawczy- konsekwencje nieleczonej depresji obserwowane są nawet w okresie dorastania. 

Jesteś młodą mamą i podejrzewasz, ze możesz mieć depresję? Zrób test: Edynburska Skala Depresji Poporodowej | Test dla Mam | Przystanek Mama (copernicus.gda.pl)

Szukasz wsparcia psychologa? Sprawdź ośrodki Podstawowej Opieki Zdrowotnej współpracujące ze specjalistami w ramach projektu Przystanek Mama

W ramach projektu „Przystanek Mama” oferowane są m.in.

• Badania przesiewowe dotyczące ryzyka i nasilenia objawów depresji poporodowej podczas wizyt patronażowych położnych, ale też podczas wizyt z niemowlęciem u lekarza pediatry, na przykład podczas rutynowych szczepień.
• W trakcie takiej wizyty położna/pielęgniarka wypełni z młodą Mamą formularz Edynburskiej Skali Depresji Poporodowej, a następnie omówi wynik i w zależności od potrzeb matki zaproponuje odpowiednią formę wsparcia.
• Możliwość samodzielnego wypełnienia Edynburskiej Skali Depresji Poporodowej przez młode matki za pośrednictwem strony internetowej (zobacz zakładkę: Test dla Mam i otrzymania natychmiastowej informacji zwrotnej).
• Trzy konsultacje psychologiczne w miejscu zamieszkania. W przypadku utrzymywania się objawów depresji i braku poprawy stanu psychicznego, psycholog zaleci dalsze leczenie (w ramach NFZ).
• Forum informacyjno-konsultacyjne obsługiwane przez psychologa, będące miejscem, w którym Mamy mogą zadawać pytania, wymienić się̨ spostrzeżeniami, wątpliwościami, a także porozmawiać z innymi kobietami borykającymi się z problemem depresji poporodowej. Psycholog odpowiada na pytania zainteresowanych kobiet i ich rodzin oraz bliskich maksymalnie w ciągu 48 h (zobacz zakładkę: Forum informacyjno-konsultacyjne).
• Grupy dla mam z dziećmi.

Więcej informacji o depresji poporodowej, faktach i mitach, grupie wsparcia dla matek itp. na stronie Przystanek Mama

Głównym założeniem projektu „Przystanek Mama” jest zwiększenie poziomu wiedzy o profilaktyce depresji poporodowej wśród pracowników medycznych (ze szczególnym uwzględnieniem położnych, pielęgniarek i lekarzy (POZ), zwiększenie poziomu wiedzy i świadomości kobiet i ich rodzin w zakresie czynników ryzyka i wczesnych objawów depresji poporodowej, a także zwiększenie dostępu do specjalistów (psychologów) i badań przesiewowych.

Projekt realizowany jest od 2019 r. przez Copernicus Podmiot Leczniczy sp. z o.o., Instytut Psychologii Uniwersytetu Gdańskiego oraz Fundację Twórczych Kobiet z Warszawy.