„Przesiądź się na kulturę”, „Zielony dywan” i „Żółta Wstążka” to zwycięskie projekty drugiego etapu konkursu „Kolej na Południe”, organizowanego wspólnie przez Pomorską Kolej Metropolitalną (PKM) oraz Uczelnie Fahrenheita (FarU). Studenci z GUMed, PG i UG opracowali koncepcje funkcjonowania przyszłych przystanków linii PKM Południe.

Zadaniem  uczestników było uszczegółowienie rozwiązań zaprezentowanych w ośmiu projektach wybranych w I etapie. Prace musiały uwzględniać nie tylko aspekty funkcjonalno-przestrzenne, ale też społeczne, środowiskowe czy gospodarcze, w tym rozwiązania technologiczne nieodnoszące się do samego transportu.

Warunkiem był też interdyscyplinarny skład: przynajmniej po jednym studencie z każdej uczelni tworzącej FarU – Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego, Politechniki Gdańskiej i Uniwersytetu Gdańskiego.

– Uczelnie wyższe kojarzą się z dydaktyką, nauką, ale w Polsce coraz bardziej kojarzą się też z trzecią misją, a więc wpływem na rozwój społeczno-ekonomiczny regionu. Cieszymy się, że możemy brać udział w przedsięwzięciach takich jak PKM Południe i tę misję realizować – mówi Prorektor ds. nauki Gdańskiego Uniwersytetu Medycznego prof. dr hab. Michał Markuszewski.

Konkurs „Kolej na Południe” miał też na celu wzmacnianie atrakcyjności kolei pasażerskiej dla użytkowników. Dla zwycięskich zespołów PKM SA ufundowała nagrody finansowe o łącznej wartości 20 tys. zł.

– Efekty drugiego etapu konkursu „Kolej na Południe” pozytywnie nas zaskoczyły. Rozbudowane koncepcje, innowacyjne rozwiązania, świeże spojrzenie młodych ludzi – to wszystko sprawiło, że komisja konkursowa nie miała łatwego zadania. Zróżnicowane wizje, z których każda kładzie nacisk na zupełnie inne kwestie, a jednocześnie łączą je liczne pro ekologiczne i pro pasażerskie rozwiązania, są tym czego nie tylko na Pomorzu, ale i w całej Polsce nam potrzeba. Nie można mówić o nowoczesnej komunikacji zbiorowej w przyszłości, jeżeli nie uwzględnimy już teraz odważnych wizji i nowoczesnych rozwiązań w takim projekcie jak PKM Południe – mówi Prezes PKM SA Grzegorz Mocarski.

Poparcia dla wspólnie podejmowanych działań udzielił Zastępca Prezydenta ds. zrównoważonego rozwoju i inwestycji Piotr Grzelak: – Jak pomyślimy o projektach, które identyfikujemy jako przełomowe w najbliższej perspektywie to do takich przedsięwzięć strategicznych należy utworzenie Związku Uczelni Fahrenheita, a w zakresie infrastruktury Pomorska Kolej Metropolitalna. W tym widzimy ogromny potencjał i wartość rozwojową dla Gdańska i dla Obszaru Metropolitalnego. 

Jak ma wyglądać transport kolejowy w przyszłości? Według autorów najlepszego projektu, zatytułowanego „Przesiądź się na kulturę”, środki transportu powinny być zintegrowane, wykorzystywać narzędzia z sektora Big Data, co uczyni je bardziej dostępnymi i atrakcyjnymi, ale powinny też angażować użytkowników i dbać o środowisko. Mają na to gotowe propozycje rozwiązań np. utworzenie ścieżki piezoelektrycznej, która w trakcie poruszania się po niej może wytwarzać energię i zwracać ją z powrotem do systemu obiegu energii stacji. Do generowania ruchu na ścieżce miałaby posłużyć aplikacja, która nie tylko będzie umożliwiać zakup biletów czy sprawdzanie rozkładu jazdy, ale też zachęcać użytkowników do  zliczania kroków, zbierania punktów lojalnościowych, a następnie ich wymiany na taryfy zniżkowe.

– Chcieliśmy zwrócić uwagę na piramidę odwróconej mobilności, aby jako priorytet potraktować projektowanie przestrzeni pod kątem potrzeb osób poruszających się pieszo – zaznacza Małgorzata Maina, studentka Politechniki Gdańskiej, współautorka projektu „Przesiądź się na kulturę”. – Jednocześnie traktujemy nasz projekt jako szersze spojrzenie na węzły przesiadkowe. Nasza wizja spełnia podstawowe potrzeby użytkowników, ale też wykracza poza nie, integruje, aktywizuje czy po prostu oferuje możliwość przyjemnego spędzenia czasu.

Koncepcja zakłada, że przystanek może być samowystarczalny energetycznie, a dodatkowo stanowić centrum kultury z własną czytelnią, kinem, książkomatem czy przestrzenią zarezerwowaną dla lokalnych artystów.  

Na drugim miejscu uplasował się projekt „Zielony dywan”, w którym również poświęcono dużo uwagi aspektowi pozyskiwania energii z otoczenia. Jedną z propozycji jest wykorzystanie urządzenia z turbiną, za pomocą której możliwe jest pozyskiwanie energii elektrycznej z silnych podmuchów wiatru regularnie wytwarzanych przez pędzące pociągi. Wśród innych rozwiązań środowiskowych znalazły się m.in. współdzielone szklarnie, ule zbudowane z materiałów z recyklingu oraz cegły z alg jako alternatywa dla betonu, którego wytwarzanie jest procesem wysokoemisyjnym. Autorzy zwrócili też uwagę na konieczność redukcji hałasu wywoływanego przez ruch kolejowy. 

Kolejnym nagrodzonym projektem była „Żółta wstążka”. Koncepcja zakłada budowę obiektu w oparciu o kilka kładek, co ma się przełożyć na bezbarierowy sposób przemieszczania się dla osób starszych, z wózkami dziecięcymi i niepełnosprawnych. Komfort osobom niedowidzącym lub niewidomym miałyby zapewnić ścieżki dotykowe, pasy ostrzegawcze oraz mapy tyflograficzne. Z kolei biologiczne oczyszczanie wody odpadowej za pomocą roślin, zbiorniki retencyjne czy instalacja ściany kinetycznej jako podłoża generującego prąd to przykłady rozwiązań do wdrożenia na rzecz środowiska.

Gala ogłoszenia wyników połączona z otwarciem wystawy prac konkursowych odbyła się 8 lutego br. na Gdańskim Uniwersytecie Medycznym. W wydarzeniu wzięli udział także: Prorektor ds. studenckich Politechniki Gdańskiej dr Barbara Wikieł, prof. PG, Dziekan Wydziału Architektury PG prof. dr hab. inż. arch. Lucyna Nyka, członkowie Komisji konkursowej, koordynatorzy uczelniani zaangażowani w prace w ramach konkursu na każdej z trzech uczelni FarU, przedstawiciele Biura Rozwoju Gdańska, Pomorskiej Kolei Metropolitalnej oraz liczni przedstawiciele środowiska akademickiego. 

Wszyscy uczestnicy konkursu zostali zaproszeni do krótkiego zaprezentowania efektów pracy podczas wydarzenia.