50 rocznica nadania tytułu doktora honoris causa Eugeniuszowi Kwiatkowskiemu

Eugeniusz Kwiatkowski

Eugeniusz Kwiatkowski

Mija 50 lat od uroczystości nadania pierwszego tytułu doktora honoris causa na Uniwersytecie Gdańskim. Wyróżnieniem tym uhonorowano Eugeniusza Kwiatkowskiego - za wkład w rozwój polskiej gospodarki morskiej oraz ogólnej teorii ekonomii. Uroczystość odbyła się 19 sierpnia 1974 r.

Eugeniusz Kwiatkowski urodził się w 1888 r. w Krakowie. Był wybitnym politykiem II Rzeczpospolitej, budowniczym wolnej Polski, realizującym programy inwestycyjne w obszarze przemysłu i gospodarki morskiej. Był też autorem koncepcji rozwoju Polski po 1945 roku jako kraju liberalnej demokracji, a jego myśl demokratyczna stała się podstawą dla budowy różnego rodzaju formacji i inicjatyw społecznych.

Studiował we Lwowie (gdzie po raz pierwszy zetknął się z polityką) i w Monachium. W 1912 r. uzyskał dyplom inżyniera chemii. Po wybuchu I wojny światowej wstąpił do Legionów, aby w 1919 r. zostać kierownikiem wydziału sekcji chemicznej głównego zaopatrzenia armii w Warszawie. W latach 1920-1921 pracował w Ministerstwie Przemysłu i Handlu, a także jako wykładowca na Politechnice Warszawskiej. Jako minister przemysłu i handlu kładł duży nacisk na rozwój gospodarki morskiej. Zwiększał nakłady na budowę portu w Gdyni (to przedsięwzięcie stało się największą inwestycją tamtych czasów) i dał podwaliny pod utworzenie Żeglugi Polskiej. 

W 1935 r. został ministrem skarbu oraz wicepremierem odpowiedzialnym za sprawy gospodarcze. Przyczynił się do wzmocnienia przemysłu w Polsce, m. in. dzięki inwestycjom w Centralnym Okręgu Przemysłowym, w Mielcu, Starachowicach i Lublinie. Po wybuchu II wojny światowej opuścił Warszawę jako jeden z ostatnich członków rządu. W latach 1939-1945 był internowany w Rumunii. Do Polski wrócił po zaproszeniu prezydenta Bieruta. W latach 1945-1948 był Delegatem Rządu do Spraw Wybrzeża, a celem jego działalności było ożywienie gospodarcze i zasiedlenie regionu. W tym projekcie powierzył wielką rolę uczelniom powstającym w Trójmieście i Szczecinie. W latach 1945-48 odbudował gmach Wyższej Szkoły Handlu Morskiego, co dało możliwość praktycznego funkcjonowania tej uczelni, był orędownikiem jej powstania oraz jednym z pierwszych profesorów, który wniósł znaczący wkład w tworzenie i rozwój dyscyplin naukowych stanowiących rdzeń działalności badawczej Wydziału Ekonomiki Transportu Morskiego.

Eugeniusz Kwiatkowski wspierał ideę budowy silnego państwa z godną pozycją w Europie, a jego głównym założeniem była niezależność polityczna od Rosji i Niemiec oraz rozwój na osi północ-południe, niezależnie od relacji z sąsiadami wschodnimi i zachodnimi. 

Ostatnie 25 lat życia - wobec zakazu pobytu na Wybrzeżu, w Warszawie i Poznaniu - spędził w Krakowie. W 1974 r., niedługo przed śmiercią, otrzymał tytuł doktora honoris causa nauk ekonomicznych Uniwersytetu Gdańskiego za wkład w rozwój polskiej gospodarki morskiej oraz ogólnej teorii ekonomii.

Tylko naród wewnętrznie solidarny i zjednoczony jest zdolny do walki i zwycięstwa; nie zwycięża nigdy naród rozdarty przez wewnętrzne nienawiści (E. Kwiatkowski, „Dysproporcje”, Kraków 1931).

 

Katedra imienna im. Eugeniusza Kwiatkowskiego na Uniwersytecie Gdańskim

W 2021 Roku Senat Uniwersytetu Gdańskiego oraz Konwent Godności Honorowych zaaprobowały decyzję o utworzeniu katedr imiennych, których patronami byliby doktorzy honoris causa Uniwersytetu Gdańskiego, osobistości nauki, kultury i życia społecznego, które odcisnęli trwały ślad w historii Uczelni. Patronem katedry w dziedzinie nauk społecznych został Eugeniusz Kwiatkowski.

Katedrę imienną może objąć wybitny uczony wywodzący się z Uniwersytetu Gdańskiego lub spoza uczelni tylko raz na okres jednego roku akademickiego. Kandydatów do objęcia katedry imiennej zgłaszają rady wydziałów, w których reprezentowana jest dana dziedzina nauki. Zgłoszenia są oceniane przez trzyosobową komisję dziedzinową powołaną przez Rektora, w skład której wchodzą wybitni naukowcy reprezentujący daną dziedzinę nauki.

Do tej pory katedrę im. Eugeniusza Kwiatkowskiego na Uniwersytecie Gdańskim obejmowali prof. Leszek Balcerowicz oraz prof. Hanna Suchocka.

 

Artykuł o katedrach imiennych UG

Oprac. Karolina Żuk-Wieczorkiewicz/Zespół Prasowy UG