Już od ponad 70 lat obchodzone jest święto Międzynarodowego Dnia Archiwów. Z czasem impreza przerodziła się w tygodniowe obchody. Jest to okazja, by podnieść świadomość społeczną na temat znaczenia archiwaliów. Archiwum Uniwersytetu Gdańskiego również przyłącza się do świętowania tego wyjątkowego dnia przypadającego 9 czerwca, dlatego otwiera swoje magazyny dla zwiedzających, by opowiedzieć historię powstania Uniwersytetu Gdańskiego.  

Elwira Romaniuk: - Dlaczego wystawa w ogóle powstaje?

Dyrektor Archiwum UG, dr Monika Płuciennik: - Organizujemy to wydarzenie w związku z Międzynarodowym Dniem Archiwów. Nasza instytucja bierze w niej udział po raz trzeci. W tym roku hasłem przewodnim jest „Archives are you?”. Hasło ma zachęcić do wspólnych rozważań czym są archiwa oraz jakie historie odzwierciedlają przechowywane w nich materiały. W tym roku przygotowaliśmy wystawę pt. „6 z historii”.

- Co wystawa będzie  można na niej znaleźć?  

- Celem wystawy jest ukazanie historii UG na podstawie źródeł, które się zachowały. W magazynach archiwum panuje odpowiednia temperatura pozwalająca jak najdłużej zachować materiały w niezmienionym stanie - między 16, a 18°C, wiec polecam ubrać się cieplej na zwiedzanie.

Ekspozycja składać się będzie z sześciu punktów. Zaprezentujemy na nich odradzanie się idei szkolnictwa wyższego w Gdańsku w okresie tuż po II wojnie światowej, wyzwania z jakimi musiały zmierzyć się osoby przystępujące do odbudowy szkolnictwa na terenie Wybrzeża, w warunkach zniszczeń wojennych. Następnie zarysowany zostanie proces powstawania i rozwoju Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku oraz Wyższej Szkoły Ekonomicznej w Sopocie. Kolejnym punktem wystawy będzie zapoznanie z wydarzeniami dotyczącymi powołania Uniwersytetu Gdańskiego w roku 1970 (wraz z retrospekcją i prezentacją pomysłów i koncepcji dotyczących jego kształtu, lokalizacji oraz nazwy). W dalszej części pokażemy etapy rozwoju Alma Mater (w tym ilościowy i jakościowy przyrost studentów oraz kadry dydaktycznej Uczelni oraz rozbudowa kampusu). W następnym punkcie ukazana zostanie działalność o charakterze kulturalno-społecznym studentów (występy artystyczne, strajki). Ostatnim punktem wystawy będzie natomiast prezentacja Uniwersytetu Gdańskiego w świetle zachowanych materiałów archiwalnych dokumentujących jego historię. Na wystawie zobaczą Państwo unikatowe dokumenty z zasobu AUG – uzupełnione zdjęciami z Biblioteki Głównej UG, historyczne wydania prasy Trójmiejskiej prezentowane w formie wystawy z elementami przestrzennymi i prezentacjami multimedialnymi. Chcę powiedzieć, że bardzo się cieszę, że Biblioteka UG udostępniła nam swoje zasoby. Współpraca w ramach jednej instytucji jest niezwykle cenna.

- Gdzie wystawa zostanie umieszczona?

- Samo miejsce wystawy jest niezwykłe i rzadko udostępniane publiczności, nie więcej niż dwa razy w roku. Między regałami, na których przechowywane są dokumenty od 1945 r. będziemy prezentować w bardzo ciekawy sposób nasze zbiory.  Są to podziemia Rektoratu i budynku Neofilologii, ponieważ tam znajduje się magazyn archiwum. Wejście na wystawę będzie na poziomie -1 Neofilologii. Zawsze będzie dostępny przewodnik, który oprowadzi po wystawie. Wejście na teren wystawy jest oczywiście bezpłatne.

- Kto odpowiada za jej przygotowanie?

- Autorem koncepcji, scenariusza i całej wystawy ogółem jest pracownica archiwum  Anna Siekierska. Bardzo się cieszę, że młodzi ludzie podejmują takie inicjatywy, żeby swoimi oczami przedstawić historię uniwersytetu.

- Z jakich środków zostanie zorganizowana?

-  Została dofinansowana ze środków Kanclerza UG.

- Kiedy i w jakich godzinach ekspozycja będzie udostępniana zwiedzającym?

- Wystawę w magazynach będzie można oglądać od poniedziałku do piątku - 6-10 czerwca. Zapraszamy codziennie o 10:00 i 12:00. Czas obejścia wystawy to ok. 1h. W celu zwiedzania wystawy poza tymi godzinami prosimy o kontakt na adres archiwum@ug.edu.pl.

- Jakie wydarzenia w archiwum są planowane w niedalekiej przyszłości?

- Planujemy w Dzień Archiwisty, tj. 30 września zorganizować podobne wydarzenia, na które już teraz serdecznie zapraszamy. Ponadto prowadzimy jeszcze dwie akcje. Pierwsza zaczęła się w styczniu i polega na przekazywaniu przez naukowców na emeryturze swoich spuścizn naukowych. W zeszłym roku otrzymaliśmy takową od prof. Lecha Mokrzyckiego oraz dra Józefa Żerko. Mamy nadzieję, że uda nam się spopularyzować tą metodę pozyskiwania materiałów do archiwum, które umożliwia wieczyste przechowywanie dokumentacji. Druga - zachęca byłych pracowników UG oraz inne osoby starsze do rozpoznawania osób na zdjęciach, których najczęściej nie ma już wśród nas, a mogą je pamiętać z czasów swojej młodości.

- Na zakończenie zapytam: dlaczego archiwa są ważne? Co daje społeczeństwu przetrzymywanie „staroci”?

- Myślę, że szczególnie na uniwersytecie to widać, że zasób archiwalny kształtuje naszą tożsamość. Musimy wiedzieć skąd przyszliśmy, żeby wiedzieć dokąd zmierzamy. Bez korzeni nie utożsamiamy się z miejscem, z instytucją. Uważam, że materiały archiwalne mogą pomóc w budowaniu tożsamości właśnie. Dla wielu osób wystawa może być powrotem do przeszłości, do czasów, kiedy sami tu studiowali. Na pewno wiele osób znajdzie na wystawie coś dla siebie. Rola  Uniwersytetu Gdańskiego w historii jest ogromna. Mieliśmy wpływ na losy bardzo dużej liczby osób z kraju i zza granicy – każdy z nich ma swoją teczkę w naszym archiwum! W związku z tym uważam, że będzie to, zwłaszcza dla nich, niezwykle ciekawe doświadczenie.

- Dziękuję za rozmowę.